
Seçim oynaklığı için Mart ve Nisan aylarını beklememize gerek kalmadı. 2023 yılının ilk ayında kendini gösterdi. Doğrusu bu kadar erken ve bu kadar sert hareketler beklemiyordum. Yoksa Borsa İstanbul’un finansal bağımsızlık portföyümdeki ağırlığını daha erken düşürürdüm. Neyse, sağlık ve ailevi nedenlerle son bir aydır herhangi bir yazı yayınlayamadım. Artık kusura bakmayın. Bundan sonra her hafta en az bir yazı yayınlamayı hedefliyorum. Şimdi son bir aydır neler yaptığımı ve 2023 yılında küçük yatırımcı olarak neler beklediğimi anlatayım.
Seçim ülkenin kaderini belirleyecek
14 Mayıs’ta yapılacağı anlaşılan genel seçim Türkiye’nin seküler bir demokrasi olarak var olup olamayacağını -en azından benim yaşam sürem boyunca- belirleyecek. Bu açıdan bakıldığında diğer tüm konuların herhangi bir önemi kalmıyor. Yine de yatırımcı olarak yorumumu yapayım: bu seçim birbirinden çok farklı iki gelecek senaryosunu içinde barındırıyor. Bir tanesinde var olan popülist ekonomik politikalar tam gaz devam ederken diğerinde ortodoksiye dönüş var. Hangisinin gerçekleşeceğini kimse bilmiyor. Bu nedenle, yabancı yatırımcılar Türk sermaye piyasalarından kaçmaya son gaz devam ediyorlar. Türk Lirası’nın değerinin yabancı para birimlerine karşı yapay olarak yüksek tutulması da onlara büyük avantaj sağlıyor.
Ülke riskimi azaltıyorum
Popülizm devam ederse
Benim stratejim de pek farklı değil. Eğer popülist politikaların devamı gündeme gelirse ülke yakın gelecekte bir ödemeler dengesi krizine girebilir. Girmese bile Türkiye, Lübnan ve Arjantin’in yürüdüğü patikayı takip ediyor. En son ihracatçılara ayrı bir kur gündeme geldi. Ayrıntılar için buraya bakabilirsiniz. Kurların ayrışması Türk varlıklarının gelecekteki değeri hakkında bana göre çok önemli bir gösterge… Uzun lafın kısası geçtiğimiz günlerde Borsa İstanbul’da iki satış gerçekleştirdim. Bildiğiniz gibi Borsa İstanbul’daki bütün paramı Tüpraş’ın üzerine yatırmıştım. Ancak gidişat konusunda endişelenince paylarımın üçte birini 492 TL’den elden çıkardım. Dünkü oynaklığı görünce kalanın yarısını da 556 TL’den elden çıkardım. Ortalama maliyetim 11 dolar civarındaydı. Yani bugünkü kurdan 11 * 18,8 = 206 TL gibi bir rakam. En dipten alamadığım gibi en yüksekten de satamadım. Yapabilenlere selam olsun. 🙂
Ortodoks politikalara dönülürse
Aklı selime dönüş Türk varlıkları için uzun vadede iyi bir haber olur. Ancak, kısa vadede pek olumlu olmaz. Politika faizi keskin bir şekilde yükselir ve piyasa faizleri de reel olarak pozitif hale gelir. Bu durumda Borsa İstanbul’un reel bazda getiri potansiyelinin önemli ölçüde düşeceğini düşünüyorum. Yerli yatırımcıların borsaya ilgisi kesinlikle azalır. Ülkeden çıkan yabancılar sermaye getirebilir tabi. Ancak, yabancı sermayenin ciddi bir giriş yapmadan önce gidişatı bir süre gözlemeyi tercih edeceğini varsayıyorum. Ayrıca, fiyatların dolar bazında ucuzlamasını da beklerler. Nitekim bu senaryo kapsamında fiyatı dolar bazında ucuzlamış iyi yönetilen kurumsal firma bulabilirsem Borsa İstanbul’a daha fazla para yatırabilirim.
Varlık dağılımı
Bugün itibarıyla portföyümün varlık dağılımının son hali aşağıdaki grafikte yer alıyor. Açıkça görüldüğü üzere Borsa İstanbul’un (Tüpraş) payını %5’e düşürdüm. Türk Hazine Eurobondlarıyla birlikte ülke riskimi portföyümün %27,3 + %5 = %32,3’ü ile sınırladım. İşler kötü giderse ve Tüpraş tekrar 10 dolar sınırına düşerse portföy büyüklüğüme etkisi %-2,5 olur. Tabi bu durumda Eurobond kısmında da 5-6 puanlık bir değer kaybı görürüm. Yani en kötü senaryoda portföyümdeki zararı %10’un altında tutarım büyük ihtimalle.

Eurobond sorusu
Aslında ülke riskimi gidişata göre daha da azaltmak istiyordum. Ancak, Borsa İstanbul’u Dolar/TL kurunda olduğu gibi yapay bir şekilde yukarı yönlü tutabilirler. Bu ihtimali göz önüne alarak Tüpraş paylarımın tamamını satmadım. Ancak 630-650 TL’li rakamları görürsem Borsa İstanbul’dan tamamen çıkacağım. Diğer taraftan Eurobond portföyümü de küçültmeyi düşündüm. Ancak, ciddi bir zarara katlanmam gerekecekti. Zira yurtiçi aracı kurumun alış-satış makası oldukça yüksek. Keşke Interactive Brokers‘ı daha önce keşfetseymişim… Bu konuda elimi rahatlatan iki husus daha var: (1) Son 4 yılda elde ettiğim nakit akışı ile bu tahvillere koyduğum sermayenin kabaca %40’ını kurtardım, (2) Son iki yıldır ülke riskimi sınırlamak için –bir deneme alımı hariç– hiç alım yapmadım.
Hazine Eurobondları alternatifsiz değil. Aslına bakarsanız %8-%10 arasındaki getiriyi özel şirket tahvillerinden de elde edebilirim. Üstelik bu şirketlerin kredi riski ratingi şu an Türkiye’den daha iyi durumda. 🙂 Nasıl yapılacağını bir buçuk yıl önce yayınladığım “Küresel Tahvil Piyasasına Nasıl Erişirim?” başlıklı yazıda ayrıntılı olarak yazmıştım. Bundan sonra nakit akışımı artırmak için Hazine Eurobondlarını değil yüksek getirili çöp şirket tahvillerini (high yield junk corporate bonds) kullanmayı planlıyorum. En azından ülkenin kaderi belli olana kadar… Şu an için alım yapmadım çünkü mevcut şartlarda önceliğim nakit akışımı artırmak değil.
Sonuç olarak
Seçim öncesi para konusunda endişelenerek uykusuz geceler geçirmek istemiyorum. Zaten bu yolculuğun en başında koyduğum stratejik hedef ülkede durum ne olursa olsun para konusunda kafamın rahat olmasaydı. Bu stratejik hedefi gerçekleştirmenin yolu da yurtdışı piyasalara yatırım yaparak ülke riskini azaltmaktan geçiyor. Bugün ağırlıklı olarak yurtiçindeki yatırım koşulları konusunda düşündüklerimi ve yaptıklarımı paylaştım. Yurtdışı da bir sonraki yazımın konusu olsun. İyi haftasonları diliyorum.
Okuyucularıma Not
Pinti Değil Tutumluyum’a ilgi gösterdiğiniz için teşekkür ederim. Bu bloğu ayakta tutabilmek ve masraflarını karşılayabilmek için bağlı linkler kullanmaya karar verdim. Eğer burada yazdıklarımın size bir değer kattığını düşünüyorsanız, aşağıdaki linklere tıklayarak bana destek olabilirsiniz.
Ya da doğrudan bana bir kahve ısmarlayabilirsiniz: Buy Me a Coffee
Interactive Brokers ile 33 ülkede yer alan 135 piyasaya 23 farklı para birimi kullanarak erişebilirsiniz. Hisse senedi, tahvil, opsiyon, futures, FX ve fon işlemlerinizi çok düşük maliyetle yapabilirsiniz. Interactive Brokers hesabınıza para transferini Türkiye’de ki Türk Lirası hesabınızdan EFT yaparak gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için Interactive Brokers hesabı açın.

Yönetmelikteki değişimden dolayı wise’dan aşağıdaki maili aldım. Bu durumda yurtdışı hesaptaki paraları çekmemizde herhangi bir sıkıntı oluşmayacak mı sizce?
“ 1 Mart 2023 itibarıyla Türk lirası bakiyenize para alamayacaksınız.
Yakın zamanda yapılan bir yönetmelik değişikliği nedeniyle, artık adresi Türkiye’de olan müşterilere Türk lirası hesap bilgileri sunamayacağız.
Bu demek oluyor ki:
Türk lirası bakiyenize ödeme alamayacaksınız.
1 Mart itibarıyla TL hesap bilgilerinize gönderilen ödemeler otomatik olarak reddedilecektir.
Wise hesabınız üzerinden kendi bakiyenize TL ekleyebilirsiniz.
Türk lirası bakiyenizde para tutmaya devam edebilirsiniz.
Diğer para birimlerinde tuttuğunuz bakiyeler için hiçbir şey değişmeyecek; para almak için hesap bilgilerini kullanmaya devam edebileceksiniz. Ayrıca Türk lirası da dâhil tüm diğer para birimlerini olağan şekilde gönderebilir ve bakiyelerinizde çevirebilirsiniz.
Bu hizmet yeniden kullanılabilir olduğu anda sizi bilgilendireceğiz.”
Merhaba Can Bey;
Mesajdan benim anladığım Türkiye’de yerleşik biri Wise üzerinden TL bazlı hesap bilgisi edinemeyecek. Ancak, paranızı TL’ye dönüştürüp vadesiz TL banka hesabınıza aktarabileceksiniz. Dediğiniz gibi yorumlarsak o zaman bu şirketin Türkiye’edki faaliyeti bitmiş olur. Selamlar.
Merhaba, ben de eurobond alternatif olarak ishares ibond etflerini önerebilirim. Mesela “ibhd” 2024 de term olacak (2029 kadar her yıl için ayrı şekilde bulunabiliyor) 90 tane “high yield corp bond” tutuyor, term olduğu için “değer artışı gelirden ” kaçmış oluyoruz hem de ödemeleri aylık olduğu için düzenli bir nakit akışı sağlamız oluyoruz, ayrıca ETF olduğu için 20 30 dolarlık küçük miktarla bile alabiliyoruz. 2029 yılana kadar bond ladder kurup, aylık getiriyle BES üzerinden sp500 sade bir pasif yatırımı olur diye düşünüyorum.
Merhaba;
Güzel bir öneri de bulunmuşsunuz. Hızlıca göz attım önerdiğiniz ETF’lere. Kesinlikle detaylı incelemeyi hak ediyorlar. Teşekkür ediyorum bu faydalı bilgi için.
Merhaba öncelikle buraları sessiz bırakmayacak olmanıza sevindim. Sayenizde de interactive brokers ile tanışarak yurtdışı yatırım konusunda büyük bir engeli aşmış oldum emeğinize sağlık. Benim sormak istediğim nakit kısmını dolar ve Euro olarak mi bekletiyorsunuz yoksa TL veya farklı bir para birimini kullanır mısınız. Saygılarımla Hüseyin Demirel
Merhaba Hüseyin Bey;
Nakdi ABD doları tutuyorum. TL’de kalmıyorum. Kazanın ne zaman patlayacağı belli olmaz. 🙂
Çok teşekkürler.
Gelecek yazıyı da merakla bekliyorum.
Rica ederim Mehmet Bey. Selamlar.
Teşekkürler verdiğiniz bilgiler için, çok faydalandım. IBKR Türkiye’de yaşayanlar kişiler için TR ameritrade’in yaptığı gibi kapatma (ya da işlem yapmama) kararı alırsa yatırdığımız parayı geri alma konusunda bir sıkıntı yaşar mıyız ya da böyle bir risk var mıdır?
Merhaba Barış Bey;
Bilemiyorum. TD Ameritrade Türkiye’den yeni hesap açılması engelledi. Ancak, daha önce hesap açanlar hizmet almaya devam ediyor. Selamlar.
Hocam Merhaba,
işlemler sonrası elde ettiğim kar payları için IBKR benim adıma vergi kesiyor mu yoksa ayrıca w-8ben formu doldurmam gerekiyor mu? Teşekkürler
Merhaba Barış Bey;
IBKR ABD merkezli varlıklarınızdan elde ettiğiniz kar paylarından vergi kesiyor otomatik olarak. Ancak W-8ben formunu doldurmazsanız vergi anlaşmasından yararlanamayabilirsiniz. Bu durumda %20 yerine %30 vergi kesilir. Kolaygelsin.
Eurobond kupon ödemelerini alırken kesinti/stopaj/vergi konusu açısından tahvili Interactive Brokers’dan satın almış olmak ile Türkiye’deki bir bankadan satın almış olmak arasında bir fark yok, değil mi?
Evet yok Mustafa Bey. Selamlar.