
Tüpraş’ın getiri potansiyeli ne kadar? Bu soru son birkaç gündür aklımda. Zira Tüpraş Borsa İstanbul varlıklarım arasında ağırlığı en fazla olan şirket. Üç yıldır portföyümde tutuyorum. Son bir yıldır da oldukça iyi bir getiri performansı sergiledi. Bugün itibarıyla hisse başına yaklaşık 436 TL‘den işlem görüyor. 2021 yılının Kasım ayında blogta Tüpraş’ın getiri potansiyeli üzerine ayrıntılı bir inceleme yazısı yazmıştım. Bugünküne benzer şekilde bir ralli gerçekleşmiş ve hisse fiyatı 145 TL‘yi görmüştü. O zamanki kurla kabaca 16 Dolar ediyordu. Alternatif senaryolar altında olası getiri potansiyeline bakarak elde tutmaya devam kararı almıştım. Tüpraş’ın şu anki hisse fiyatı ise 436 TL / 18,6 $/TL = 23,5 $! Diğer bir deyişle dolar bazında uzun dönem trend değerine yakınsadı. Peki şimdi ne yapmalı? Bu sorunun yanıtı için yine regresyon analizine başvurdum.
Yöntem
Yeni okuyucularıma kullandığım yöntem ve veri kaynaklarına ilişkin kısa bir bilgi vereyim. Fiyat verilerini aylık bazda Yahoo Finance‘dan elde ediyorum. Yahoo Finance fiyat verilerini hisse bölünmelerine ve kar payı dağıtımlarını dikkate alarak ayarlıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi veri tabanından aylık bazda $/TL kuru verilerini indiriyorum. TL bazlı fiyat verilerini dolara çeviriyorum. Hesabı kitabı neden dolar olarak yaptığımı merak eden yeni okuyucularım; “Enflasyon ve Para“, “Dolar/TL Kurunu Etkileyen Faktörler” ve “Bist 100 Üzerine Bazı Notlar” başlıklı yazılarıma bir göz atabilirler.
Cari fiyatları enflasyondan arındırma işlemi için Federal Reserve Bank of St. Louis Economic Research veri tabanından ABD tüketici fiyatları endeksine ilişkin verileri elde ediyorum. Daha sonra cari fiyatları, enflasyonun etkisinden arındırarak en güncel ay verisine çekiyorum. Bir istatistik programı aracılığı ile fiyat verisini zamana karşı doğrusal regresyonunu yapıp, trendini ve standart hatalarını elde ediyorum. Elde ettiğim verileri aşağıdaki şekilde grafiklere döküyorum.
Analiz
Aşağıdaki grafikte bu hisse senedinin tarihsel fiyat dinamiğini görüyorsunuz. Koyu renkli kırmızı çizgi tahmin ettiğimiz regresyon doğrusunu, dalgalanan koyu mavi çizgi gözlemleri ve kesikli çizgiler ise 1, 2 ve 3 standart sapmaları gösteriyor. Grafikten gördüğünüz üzere şu an üçlü dip yaparak yükselişe geçmiş. Gözlem setindeki en güncel veriye göre 20,7 dolar seviyesinde. Uzun dönem trend değerinin bir standart sapma altına yakın görünüyor. Bununla birlikte, bu fiyat düzeyi 2021 yılı Ekim ayı değerini gösteriyor.

Aşağıdaki grafikte ise dikey eksendeki kesikli çizgi hissenin bugün gördüğü rakamın dolar cinsinden karşılığını gösteriyor. Yani yaklaşık 23,5 dolar. Bu rakamı baz alırsak Tüpraş uzun dönem trend değerine oldukça yakınsamış diyebiliriz. Bir yıl önceki analizde fiyat 14,95 dolardı. Yani bir yılda dolar bazında (23,5$ / 14,95$ – 1) * 100 = %57,2 yükselmiş. Bence hiç fena değil. 🙂

Bu arada, eğer veri setindeki gözlemler normal dağılıyorsa, fiyatın trend değerinin bir standart sapma alt üst bandında olma olasılığı yaklaşık %68’tir. Fiyatın trend değerinin iki standart sapma alt üst bandında olma olasılığı %95 ve fiyatın trendin alt üst üç standart sapma aralığında olma olasılığı ise %99,7’dir. Ayrıca normal dağılım, ortalaması etrafında simetrik dağılım özelliği gösterir. Yani fiyat verisinin regresyon doğrusunun altında olma olasılığı %50’dir. Benzer şekilde fiyatın regresyon doğrusunun üzerinde olma olasılığı da %50’dir.
Tüpraş’ın getiri potansiyeli: senaryo I
Geçen yılki analize benzer şekilde iki farklı senaryo oluşturalım. Yatırım vademiz yine iki yıl olsun. İlk senaryoda iki yılın sonunda fiyatın uzun dönem trend değerinin bir standart sapma yukarısını gördüğünü farz edelim. Elimizdeki veri setine göre geçmişte 6 kez bu noktayı görmüş. Bulunduğumuz fiyat düzeyinden alım yaptığımızı varsayalım. Matematiksel olarak alım yaparak gireceğimiz bahisten beklenen karımızı E[Kar] = fiyat artış potansiyeli*%50+ fiyat düşüş potansiyeli*%50 şeklinde ifade edebiliriz. Yalnız bu kez firmanın iflas etmeyeceğini ve en fazla uzun dönem trend değerinden bir standart sapma altına (21,2$) düşeceğini varsayalım.
Bu durumda beklenen karımız (31,3 – 23,44) * %50 + (21,2 – 23,44) * %50 = 2,81$. Yani yukarıdaki varsayımlarımız altında fiyatın yükseleceği üzerinde bir bahse girerek bu hisseye 2 yıllık vadeyle yatırım yaptığımızda hisse başına beklenen karımız 2,81 dolardır. Ancak tekrar hatırlatayım: beklenen getirinin pozitif olması her zaman kazanacağımız anlamına gelmiyor. Sadece kazanma şansımızın yüksek olduğu anlamına geliyor. Çünkü geleceği bilmek imkansızdır.

Tüpraş’ın getiri potansiyeli: senaryo II
İkinci senaryomuz oldukça iyimser olsun. İki yılın sonunda Tüpraş’ın hisse fiyatı uzun dönem trend değerinin iki standart sapma yukarısına (36,3$) çıksın. Aşağıdaki grafikten görüldüğü üzere geçmişte bir kez bu değeri görmüş. Aşağı yönlü risk olarak da uzun dönem trend değerinin iki standart sapma altını (16,2$) referans alalım. Bu durumda da beklenen karımız (36,3 – 23,44) * %50 + (16,2 – 23,44) * %50 = 2,81$. Yani yukarıdaki varsayımlarımız altında fiyatın yükseleceği üzerinde bir bahse girerek bu hisseye 2 yıllık vadeyle yatırım yaptığımızda hisse başına beklenen karımız yine 2,81 oluyor. Tabi daha iyimser veya daha kötümser senaryolar kurgulanabilir.

Sonuç olarak
Tüpraş’ın getiri potansiyeli hala pozitif gözüküyor. Tabi beklenen kar miktarı bir kaç yıl öncesine kıyasla çok daha az. Ancak, ben zaten karda oturuyorum. Kaba bir tahminle ortalama maliyetim de 11-12 $ civarında. Ayrıca, yatırım vadem uzun. İşler beklediğim gibi gelişmese de bekleyebilirim. Zira geleceği bilmek olanaksız. Siz ne dersiniz? Benim yerimde olsanız ne yapardınız?
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.
Okuyucularıma Not
Pinti Değil Tutumluyum’a ilgi gösterdiğiniz için teşekkür ederim. Bu bloğu ayakta tutabilmek ve masraflarını karşılayabilmek için bağlı linkler kullanmaya karar verdim. Eğer burada yazdıklarımın size bir değer kattığını düşünüyorsanız, aşağıdaki linklere tıklayarak bana destek olabilirsiniz.
Ya da doğrudan bana bir kahve ısmarlayabilirsiniz: Buy Me a Coffee
Wise (eski adıyla TransferWise) hesabı ile yurtdışı aracı kurumlara düşük maliyetli para transferi yapmak için: Wise hesabı açın.
Interactive Brokers ile 33 ülkede yer alan 135 piyasaya 23 farklı para birimi kullanarak erişebilirsiniz. Hisse senedi, tahvil, opsiyon, futures, FX ve fon işlemlerinizi çok düşük maliyetle yapabilirsiniz. Interactive Brokers hesabınıza para transferini Türkiye’de ki Türk Lirası hesabınızdan EFT yaparak gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için Interactive Brokers hesabı açın.

Çok güzel bir yazı
Gönlünüze ve ellerinize sağlık
Teşekkür ederim Gökhan Bey.
Ben olsam realize edilmemiş kar kar değildir felsefesiyle yarısını satar geri kalan yarısını da uzun vade elimde tutardım. .
Her görüşe saygılıyım. Bununla birlikte, piyasa büyük kar fırsatlarını nadiren verir. Verdiğinde de piyasanın içinde olup, bekleyebilmek önemli diye düşünüyorum. Benzer bir durum Otokar’da başıma geldi. Ciddi kar elde ettim. Hemen çıktım. Ancak hisse fiyatı benim çıkış noktamın defalarca üstüne çıktı. 🙂 Sevgiler.
Hocam merhabalar fon olarak VNGD80 araştırdım . VUSD VE IDTL gibi fonları almaktansa tek seferde bunu alsam VUSD VE IDTL gibi vergilendirme gibi konularda aynımı . IBKR de baktığımda İtaly var vergilendirmesi nasıl olur . yardımcı olursanız sevinirim. Bide VUSD VE IDTL toplamakdansa emeklilik fonu olarak yazı yazarsanız çok sevinirim .(Derdim irlanda menşeni olup vergilendirmede vusd gibi olması ve ben tek seferde sadece o fonu biriktirmek istiyorum)
Merhaba Nasuh Bey;
Bahsettiğiniz fonları araştırmam lazım. Ama güzel bir yazı konusu gibi gözüküyor. 🙂 İtalya menşeeli ise vergilendirme boyutu farklı olabilir. Bol kazançlar.
Denemelik 2 adet aldım. VNGA80 İtalya İngiltere’den almak istedim ama satmıyorlar. Sadece kendi vatandaşlarına satıyorlar . VNGA80 gibi araştırma yapıp paylaşırsanız çok sevinirim . Ne olur öncelik verin .
Merhaba,
Yazılarınızı merakla takip ediyorum. Sizce olası bir iktidar değişikliğinde orta vadede(1-2 yıl) borsamızın ve Tüpraş’ın dolar bazında potansiyeli nedir?
Merhaba Ali Bey;
Bu sorunun cevabı tamamen seçimi kimin kazanacağına, kazanan tarafın nasıl bir politika izleyeceğine ve ekonomi yönetiminin kredibilitesine bağlı. Ben her halukarda piyasanın içindeyim. Ama hiç bir zaman bütün yumurtalarımı tek sepete koymuyorum. 🙂 Sevgiler.
Aydınlatıcı analiziniz için teşekkürler.Ortak olduğumuz firmanın hala getiri potansiyeli olduğunu görmek sevindirici.Dediğiniz gibi geleceği tahmin etmek imkansız.Yerel ve uluslararası gerçekleşecek olaylar,bu analizi çok iyi veya çok kötü seviyelere de taşıyabilir.
Önemli olan piyasada olmak diye düşünüyorum. Herhangi bir hissenin aşırı değerlendiğini düşünürsem yada başka bir varlıkta çok daha yüksek bir kar potansiyeli olduğunu düşünürsem tabiki portföyde ağırlığını azaltabilirim. Ama şimdilik durum bu. 🙂 Sevgiler.
Guzel bir yazi olmus sizden ogrenecegim cok fazla sey var. Teknik analiz egitim serisi yapsan izlesek gerekirse parali yap udemy ya da youtube da katil gibi. Egitime giden paraya acimam 1 lira verirsek 3 lira aliriz win win olur
Merhaba Ekrem Bey;
Yatırım konusunda düşüncelerimi sizlerle paylaşıyorum. Bana destek olmak isterseniz de yazıların altındaki linklere tıklayabilirsiniz. 🙂 Sevgiler.
Süper bir yazı. Portföye bakış açımı yazılarınız aracılığıyla geliştiriyor ve iyileştiriyorum. Teşekkürler 🙏
Rica ederim. Beğendiğiniz yazıları sosyal medyada paylaşmayı unutmayın. Sevgiler.
Selamlar, yine cok guzel bır yazı. bu regresyon analizlerinden bir tanesini incelemek için örnek olarak alma imkanımız olur mu acaba? piyasaların matematiksel yorumlanmasının çok mantıklı olduğunu düşünüyorrum ama tbaii gidecek yolum var
Teşekkürler Serkan Bey. Tahminleri (csv dosyası) ve grafikleri bültene üye arkadaşlarla paylaşıyorum. Sizde üye olarak erişebilirsiniz. Kolaygelsin.