2021 yılı finansal bağımsızlık yolculuğumda çok iyi bir yıl olmadı. Yılın ilk yarısında herşey nispeten fena gitmiyordu. Ancak, siyasi irade Merkez Bankası yönetimini bir gecede değiştirerek olumlu gidişatı tersine çevirmeye başardı. Sadece tersine çevirmeyi başarmadı, Türkiye’yi yüksek enflasyon sarmalına da soktu. TUİK’e göre 2021 yılının Aralık ayında TÜFE yıllık bazda %13,58 arttı. Yani 2021’in toplam TÜFE artışı %36,08‘e ulaştı. Maalesef bu bir zirve de değil. Enflasyon 2022 yılında tırmanmaya devam edecek. Çünkü TUİK’e göre Yi-ÜFE endeksindeki değişim 2021 yılında %79,89‘u buldu. Yani üreticiler henüz girdi maliyetlerindeki artışı ürün ve hizmetlerine büyük ölçüde yansıtamadılar… Üstelik, Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) enflasyon ölçümü çok daha vahim: 2021 yılı için %82,81! Diğer taraftan, ekonomi yönetimi bu yangını söndürecek adımlar atmıyor. Tam tersine yılbaşında enerji fiyatlarına ciddi bir zam yapıldı. Keza 2001 yılı öncesinde olduğu gibi devlet bütçesini karşılıksız para basarak finanse etme işaretleri var. Akıl ve bilim dışı ekonomi politikalarında ısrar edilirse varacağımız yer hiperenflasyon olur.
Neyse, lafı daha fazla uzatmadan portföye getireyim.
2021 yılı portföy büyüklüğü
2021 yılında portföy büyüklüğüm bir önceki yıla göre dolar bazında %5,7 artarken TL bazında %79,9 oranında arttı. Aynı dönemde Dolar/TL kuru ise %70,2 oranında arttı. Bir önceki yıla göre portföyün artış performansında ciddi bir düşüş olduğunu tablodan görebiliyorsunuz. Nedenlerini izleyen bölümde ayrıntılı olarak anlatacağım. Genel olarak geçtiğimiz yıl finansal bağımsızlık portföyümü dolar bazında reel olarak artıramadığımı belirtmeliyim. Zira ABD ekonomisinde yıllık %7’ye yakın bir enflasyon var. Ayrıntılar için şu yazıya bakabilirsiniz. Nominal artışın neredeyse tamamı da tasarruftan ileri geliyor. TL’sı olarak artışa baktığımızda ise durumu net olarak anlayamıyoruz. Çünkü TUİK’in TÜFE artış oranına göre bakarsak reel olarak çok iyi bir artış. Diğer taraftan ENAG’ın %80’lik rakamı, TL bazında portföyün reel olarak büyümediğini söylüyor. Yani kime inanıyorsanız ona göre sonuç değişiyor.
Bu arada bu sene çok rotasyon yaptığım için getiri oranlarını sağlıklı hesaplayamadım. Bu yüzden altbileşenlerin performanslarına yer vermedim. Şimdi portföy dağılımına geçelim.
Portföy dağılımı
Geçtiğimiz yıl portföyü büyütmeyi başaramasam da çeşitlendirme anlamında çok daha iyi bir yerdeyim. Aşağıdaki grafikte 2020 yılı sonu portföy dağılımını görüyorsunuz. Neredeyse yarıya yakını Eurobond‘lardan oluşuyordu. Borsa İstanbul ile birlikte Eurobond‘ların toplam payı %65,2‘yi buluyordu. Yani finansal bağımsızlık portföyümün riskini Türkiye’nin riski belirliyordu. Daha önce de ifade ettiğim üzere genel yatırım stratejim ülke riskini azaltmak için yurtdışı yatırıma yönelmekti.
Varlık dağılımım, genel stratejim yönünde çok daha iyi bir noktaya geldi. Aşağıdaki grafikten gördüğünüz üzere yurtdışı varlıklarımın portföydeki toplam payı %39,9’a ulaştı. Orta ve uzun dönemde en yüksek ağırlığı vermeyi planladığım S&P 500 endeks ETF’nin payı ise %24,1‘e erişti. Aldığım Türkiye riski ise %54,2‘ye geriledi. 2022 yılında Türkiye riski içeren varlıkların payını daha da düşürmeyi umut ediyorum.
Performans düşüklüğünün nedenleri
Tasarruf yapamadım
Portföyü büyütmeyi neden başaramadım? Öncelikle, portföyün büyümesini belirleyen esas değişken tasarruf oranıdır. En azından portföy ölçeği belli bir eşik değeri aşana kadar yaptığımız tasarruflar portföyü büyütür. Bu kural sıfırdan yeni başlayan herkes için geçerli. Benim durumumda geçtiğimiz yıl yaptığım tasarrufları başka bir işe yönlendirmem gerekti. Yani finansal varlıklara yatırım amacıyla çok az tasarruf yapabildim. Bu yıl ise tasarruflarımı yurtdışı varlıklara yatırıma yönlendirebilmeyi umuyorum.
Eurobondlar değer kaybetti
Portföy’de en büyük ağırlığı kaplayan Hazine Eurobonları’mın değerleri düştü. Çünkü berbat ötesi ekonomi yönetimi sayesinde ülkenin kredi risk primi çok yükseldi. Doğal olarak tahvilllerin faizleri yani getirileri artarken ikinci el satış değerleri düştü. Değer düşüşünü, dolar bazında yaklaşık %10,2 olarak hesapladım. Ülke riskini alıp Eurobond’a para koymak isteyenler için güzel bir haber. Öte yandan benim gibi ülke kredi riskini daha makul tutmak isteyenler için kötü bir haber. Özetle, bir önceki yıl lehime çalışan faktör bu sene aleyhime çalıştı. 🙂
Borsa İstanbul senetlerim değer kaybetti
TL bazında baktığınızda Borsa İstanbul hisse senetlerim maşallah coştu. Ancak bu bir para ilüzyonu. Gerçekte, TL bazlı hisse senetlerim Türk Lirası’ndaki değer kaybına yetişemedi. Yani geçtiğimiz yıl Borsa İstanbul’da dolar bazında para kaybettim. Yatırım yaptığınız şirket ne kadar iyi olursa olsun ülke riskini taşıyor maalesef. İtiraz edip, daha iyi performans sergileyen şirketlerden bahsedenler olacaktır aranızda. Saygıyla karşılıyorum. Hisse seçiminde sizin kadar başarılı olamadığımı kabul ediyorum.
S&P 500’ün artışından yeterince yararlanamadım
Geçtiğimiz yıl S&P 500 endeksi dolar bazında yaklaşık %27 getiri sağladı. Eğer bu varlık kaleminin portföyümdeki ağırlığı yeterince büyük olsaydı makul bir getiri elde edebilecektim. Ancak, yeni tasarruflarım çok kısıtlı olduğu için yatırım miktarım da kısıtlı oldu. Ayrıca, S&P 500’de son yıllarda hep ‘tarihi zirvelerinde’ hareket ediyor. Bir varlığa zirvelerinden büyük para koymak psikolojik olarak zor bir iş. 🙁
Kur zararı
2021 yılı kur şokunun ortasına ciddi bir kur zararına da katlanmak zorunda kaldım. Detayını merak edenler buradan öğrenebilir. Maalesef Türk ekonomisi yatırımcılar açısından öngörülebilir bir halde değil. 1 ay önce Çin modeli ve rekabetçi kur ağızlarda sakız iken gidişatın ödemeler dengesi krizine doğru olduğunu kavrayınca bir gece de ilginç işler yapılabilen bir yer burası. Bu nedenle kur zararı konusunda kendimi affediyorum. 🙂 Benzer bir durumdaysanız size önerim aynısını yapmanız olur.
Sonuç olarak
2021 yılı benim için bir ders yılı oldu. Bana göre yaşadıklarımız yurtdışı yatırımı temel alan stratejimin doğruluğunu teyit etti. Bu doğrultuda 2022 yılında ülke riskini azaltacak şekilde yatırım yapmaya devam edeceğim. Finansal bağımsızlık yolculuğu bir sürat yarışı değil bir maraton. Önemli olan doğru istikamette istikrarlı bir şekilde yol alabilmek. Bende tam olarak bunu yapmayı planlıyorum.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.
Copyright secured by Digiprove © 2022 Pintidegiltutumluyum
2020 Kasım ayında sizin de blogunuzu okuyarak başladığım finansal bağımsızlık yolunda ben de ilk yılımı bitirdim.Öncesi olmadığı için kıyas yapamasam da çok şey öğrendiğim bir yıl oldu.Öğrendiklerim içerisinde özellikle yurtdışı yatırım nereden/nasıl yapılır sorularını cevaplamada olan katkılarınız için çok teşekkür ediyorum. Yurtdışı yatırım yapmak isteyip bana soranlara birşey anlatmaya başlamadan blogunuza yönlendiriyorum. 😊 Sağlık ve bol kazançlı bir yıl dilerim.
Çok teşekkür ederim. Tasarruf ve yatırım konusunda ufak bir farkındalık yaratmak bile beni çok mutlu ediyor. 🙂 Finansal bağımsızlık yolculuğunuzda başarılar diliyorum. Sevgiler.
Merhabalar,
Yurtdisi yatirimlarini yaparken vergi konusunu nasıl halleniyorsunuz? Yani mesela S&P indexini sattiginizda hesabinizdan otomatikman ABD hükümeti kesinti yapar mi? Ben mesela Almanya hisselerini gorece ucuz goruyorum. Ama satışta kaynağında %30 gibi bir kesintiden bahsediliyor. Bu kesintiler bize de yapılır mi?
Merhaba Osman Bey;
Yurtdışı piyasalara yatırımın vergi boyutu hakkında epey ayrıntılı yazılarım var. Bir göz atmanızı öneririm. Sorunuzla ilgili olarak, ben genellikle doğrudan ABD piyasasına yatırım yapmıyorum. Ancak yaparsanız aracı kurumunuz aldıınız kar paylarından ABD devleti adına otomatik %20 kesinti yapar. Alış ve satışarda ise yabancı olduğunuz için ABD vergi idaresi kazancınızdan herhangi bir vergi almıyor.
Vergi Sorunu ve Yurtdışı Piyasalara Yatırım
Maliyet hesabı: Vergi matrahı nasıl belirleniyor?
Maliyet Hesabı Yöntemleri ve Vergi Matrahı
Sadeleştirme: Vergi Ödemeden Yurtdışı Varlık Satışı
Veraset ve İntikal Vergisi: Yurtdışı Yatırım
Özelge Sistemi ve ETF’lerin Vergilendirilmesi
Bol kazançlar.
Ben butun o yazıların hepsini okudum. Ben Turkiye vatandasiyim ama yurtdisinda yasiyorum. ve suana kadar herseye ragmen hep Turkiyeye yatırım yaptım. Ama Aralik ayi piyasa manipülasyonu son damla oldu. IBKR hesabımı da açtım ve ilk ETFleri aldım. Tercihim (sizin de tavsiyeniz uzerine) Irlanda menseili olup Londra borsasında islem goren ETFler oldu. VUSD (Vanguard S&P), EIMI (Ishares Emerging Markets) ve VGER (Vanguard Germany) ETFleri aldım. Aslında dogrudan hisse de alabilirdim ama karin vergilendirilip, zararın mahsup edilememesi ihtimali beni ETFlere yönlendirdi. Belki bir de hammadde veya kuresel hisse ETFi de alıp, 4 ETFle yurtdisina yelken acacagim. Daha fazlası kafa karisikligina yol acar. Zaten su da var IBKRde 1000 USD islemden 4USD komisyon keserken, 10,000 USD islemden de 6USD kesilmiş. Demek ki ne kadar çok bölünürse o kadar çok komisyon kesiliyor. En ideali sizin de belirttiğiniz gibi 4-5 ETF. Bu arada justetf.com sitesinde menşeine gore ETF bulunabiliyor. Bol kazançlar dilerim.
merhaba, yine guzel bir yazi icin tesekkur ederim.
Ozellikle portoyunuzu alt kirilimlar dahil nasil takip esiyorsunuz bununla ilgili bir yazi bekliyorum.
Eurobondlar, hisse, etf bunlarin maliyetlerini, kupon getirilerini veya piyasa fiyatlarini ne sekilde tutuyorsunuz ogrenmek isterim.
Merhaba;
Excel’de Ledger adlı bir muhasebe defteri tutmaya bşladım. Alım satımlarımı, kar paylarını buraya kaydediyorum. Selamlar.
Merhabalar,
Yazılarınızı takip etmeye yeni başladım çok beğenerek okuyorum. Özellikle gelişmekte olan ülkeler etf sini merak ettim hangi etf olduğunu, sp500 etf için voo ya mı yatırım yapıyorsunuz? Hiç direkt ülke bazlı hindistan, endoneyza vs etflerine baktınız mı?
Merhaba Berat Bey;
Blog içeriğini beğenmenize sevindim. Beğendiğiniz yazıları da sosyal medyada paylaşmayı unutmayın lütfen. ETF’ler ile ilgili sorular için bloğun arama motorunda ETF yazarsanız çok sayıda içeriğe ulaşabilirsiniz. Sorunuzun tam karşılığı ise VDEM.L. Daha ayrıntılı bilgi için birkaç tane yazı linki bırakıyorum size:
ETF – Exchange Traded Funds
Yurtdışı Piyasalara Yatırım: İlk Bakış
Selamlar.
Merhabalar .Ben Cem Şimşek. Bende sizin gibi BIST te geçen yıl birikmiş paramı enflasyondan koruduğumu yada para kazandığımı sanıyordum. Ama dolar bazında aslında zarar ettim. Ve bende sizin gibi yabancı para cinsinden yapacağım yatırımları araştırırken sizi farkettim ve sosyal medyada da takibe başladım. Herkes için bereketli olsun.
Rica ederim Cem Bey. Blog içeriğini faydalı bulmanıza sevindim. Selamlar.
Merhaba
Blok bir harika, derya deniz, ciddi emek var, kendi adıma teşekkür ederim.
Okuduklarım arasında ciddi anlamda katkı sağlayacağını düşündüğüm bir konu çıktı, vergi hesabında kullandığınız excel (ledger-kar zarar mahsubu).
Lütfen sadece tek satırdan oluşan bir örnek oluşturup genel kullanıma sunun. Online bir download sitesine yükleyip linki paylaşsanız çok cuma alırsınız
Sevgiler.
Teşekkür ederim Oktay Bey. Önerinizi düşünceğim. Sevgiler.