Tüpraş: Satma Zamanı mı Alma Zamanı mı?

Tüpraş bugün 145 Türk Lirası‘nı gördü. Yahoo Finance‘taki portföyüme baktığımda kar oranım %65,7 olarak gözüküyor. 16 Ocak 2020 tarihinde ilk alımımı yaparak toplamaya başlamıştım. 27 parça alım yapmışım. 3 kezde belli bir parça satım yapmışım. Muhtemelen paraya ihtiyacım olmuş yada kısa vadede daha hızlı artacağını düşündüğüm hisseye aktarmışım elde ettiğim nakdi. Kar oranı yükselince hisse senedi dolar bazında nerelere gelmiş bir bakmaya karar verdim. Acaba satma zamanı yaklaşıyor muydu? Yoksa almaya devam mı etmeliydim? Bu sorulara cevap verebilmek için şirketin tarihsel verilerini indirip regresyon analizini yaptım. Sonuçlarını da sizinle paylaşmaya karar verdim. Sanırım bugün şirketin üçüncü çeyrek sonuçları da açıklanacaktı. Gerçi ben çeyrek bazında bilanço takip etmiyorum. Aslına bakılırsa nadiren bilanço analizi yapıyorum. 🙂 Neyse, bu küçük sırrımı sizinle paylaştıktan sonra analize geçelim. Ama önce kullandığım yöntemi anlatacağım. Aşina olanlar bu kısmı atlayabilir.

Yöntem

Yeni okuyucularıma kullandığım yöntem ve veri kaynaklarına ilişkin kısa bir bilgi vereyim. Fiyat verilerini aylık bazda Yahoo Finance‘dan elde ediyorum. Yahoo Finance fiyat verilerini hisse bölünmelerine ve kar payı dağıtımlarını dikkate alarak ayarlıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi veri tabanından aylık bazda $/TL kuru verilerini indiriyorum. TL bazlı fiyat verilerini dolara çeviriyorum. Hesabı kitabı neden dolar olarak yaptığımı merak eden yeni okuyucularım; “Enflasyon ve Para“, “Dolar/TL Kurunu Etkileyen Faktörler” ve “Bist 100 Üzerine Bazı Notlar” başlıklı yazılarıma bir göz atabilirler.

Cari fiyatları enflasyondan arındırma işlemi için Federal Reserve Bank of St. Louis Economic Research veri tabanından ABD tüketici fiyatları endeksine ilişkin verileri elde ediyorum. Daha sonra cari fiyatları, enflasyonun etkisinden arındırarak en güncel ay verisine (2021 yılı Eylül ayı dolar fiyatlarına) çekiyorum. Bir sonraki aşamada bir istatistik programı aracılığı ile fiyat verisini zamana karşı doğrusal regresyonunu yapıp, trendini ve standart hatalarını elde ediyorum. Elde ettiğim verileri aşağıdaki şekilde grafiklere döküyorum.

Tüpraş analizi

Borsa İstanbul portföyümde en büyük payı sahip Tüpraş ile özel bir bağım var. 🙂 Hikayesini daha önceki yazılarımdan birinde anlatmıştım. Merak edenler şuraya bakabilir. Aşağıdaki grafikte bu hisse senedinin tarihsel fiyat dinamiğini görüyorsunuz. Koyu renkli kırmızı çizgi tahmin ettiğimiz regresyon doğrusunu, dalgalanan koyu mavi çizgi gözlemleri ve kesikli çizgiler ise 1, 2 ve 3 standart sapmaları gösteriyor.  Grafikten gördüğünüz üzere şu an ikili dip yaparak yükselişe geçmiş. Ama hala uzun dönem trend değerinin 1,5 standart sapma altında görünüyor. Bununla birlikte, bu fiyat düzeyi 2021 yılı Eylül ayı değerini gösteriyor. Son bir ayda Türkiye’de çok değişti. Bu konuya birazdan geleceğim.

Dolar bazında Tüpraş pay fiyatı

Şimdi grafiği biraz sayısal verilerle süsleyelim. X-ekseninden çıkan kırmızı referans çizgisi 2021 yılı Eylül ayını temsil ediyor. Buna göre dolar bazında son gözlenen hisse fiyatı 16,4 dolar olduğunu söyleyebiliriz. Diğer sayısal verileri ise regresyondan türettim. Buna göre kesikli çizgilerin yanındaki değerler uzun dönem trend değerinden sapmaları gösteriyor. Örneğin 18,8 dolarlık meblağ, hisse fiyatının uzun dönem trend değerinden (23,2 dolar) bir standart sapma aşağısını gösteriyor.

Bununla birlikte, son gözlem kabaca bir ay öncesine ait. Yukarıda da söylediğim gibi son bir ayda ülkede çok şey değişti. En başta döviz kuru yükseldi. Yani Dolar/TL 8,51’den 9,7’ye yükseldi. Diğer bir deyişle, Türk Lirası ABD Dolarına karşı yaklaşık %14 değer kaybetti… Buna karşın hisse fiyatı, veri setimdeki son gözlem değerine (yaklaşık 139 TL) göre nominal bazda artarak 145 TL‘ye geldi. Ancak, dolar bazında fiyat düşmüş oldu. Aşağıdaki grafikte Y-ekseninden çıkan kesikli referans çizgisi de bugünkü fiyatı gösteriyor.

Bu durumda dolar bazında güncel fiyatın uzun dönem trend değerinin neredeyse 2 standart sapma altında olduğunu görüyoruz. Buradan hareketle, hisse tarihsel fiyat dinamiğine göre ucuzdur yorumunu yapabiliriz. Yani benim açımdan bu fiyat bir satım noktası değil.

Getiri potansiyeli

Peki güncel fiyat düzeyi veri iken getiri potansiyeli ne kadar? Bu potansiyelin gerçekleşme şansı yüzde kaç? Hisseleri elde tutmak benim açımdan rasyonel bir karar mı? Şimdi bu soruların cevabını arayalım. Öncelikle, yatırım vadesini 2 yıl olarak belirlediğimizi varsayalım. Aşağıdaki grafikte 2023 yılı Eylül ayını temsil eden ikinci referans çizgisini görebilirsiniz. Bu arada, eğer veri setindeki gözlemler normal dağılıyorsa, fiyatın trend değerinin bir standart sapma alt üst bandında olma olasılığı yaklaşık %68’tir. Fiyatın trend değerinin iki standart sapma alt üst bandında olma olasılığı %95 ve fiyatın trendin alt üst üç standart sapma aralığında olma olasılığı ise %99,7’dir. Ayrıca normal dağılım, ortalaması etrafında simetrik dağılım özelliği gösterir. Yani fiyat verisinin regresyon doğrunun altında olma olasılığı %50’dir. Benzer şekilde fiyatın regresyon doğrusunun üzerinde olma olasılığı da %50’dir. Buna göre, önümüzdeki dönemde fiyatın (14,95$) artma olasılığını yaklaşık %95 olarak hesaplayabiliriz. Doğal olarak fiyatın düşme olasılığı da 1 – 0,95 = %5’tir.

Senaryo – I

Şimdi kar potansiyelimizi belirlemek için iki farklı senaryo geliştirelim. İlk senaryomuzda iki yılın sonunda fiyat uzun dönem trendine geleceğini varsayalım. Hissenin tarihsel fiyat verilerine baktığımızda geçmişte pek çok kez fiyatın uzun dönem ortalamasına geri döndüğünü aşağıdaki grafikten görüyoruz. Yani oldukça makul bir senaryo bu. Bulunduğumuz fiyat düzeyinden alım yaptığımızı varsayalım. Matematiksel olarak alım yaparak gireceğimiz bahisten beklenen karımızı E[Kar] = fiyat artış potansiyeli*%95+ fiyat düşüş potansiyeli*%5 şeklinde ifade edebiliriz. Diğer bir deyişle, beklenen karımız (25,1 – 14,95) * %95 + (-14,95) * %5 = 8,895$. Yani yukarıdaki varsayımlarımız altında fiyatın yükseleceği üzerinde bir bahse girerek bu hisseye 2 yıllık vadeyle yatırım yaptığımızda hisse başına beklenen karımız 8,9 dolardır. Ancak tekrar hatırlatayım: beklenen getirinin pozitif olması her zaman kazanacağımız anlamına gelmiyor. Sadece kazanma şansımızın yüksek olduğu anlamına geliyor. Çünkü geleceği bilmek imkansızdır.

Senaryo – II

İkinci senaryomuz iyimser olsun. “Senaryo Analizi: Ya Türk Lirası Değerlenirse?” başlıklı yazımdakine benzer diyelim. 🙂 Vademiz yine 2 yıl. Yalnız bu sefer fiyatın uzun dönem trend değerinin bir standart sapma üzerine çıakcağını varsayalım. Aşağıdaki grafikten gördüğünüz üzere 6 kez bu noktayı görmüş. Koşullar uygun olursa niye tekrar bu noktayı görmesin? 🙂 Şimdi hisse başı beklenen karımızı hesaplayalım: (29,6 – 14,95) * %95 + (-14,95) * %5 = 13,7$. Yani bu senaryoda fiyatın yükseleceği üzerine bir bahse girerek bu hisseye 2 yıllık vadeyle yatırım yaptığımızda hisse başına beklenen karımız 13,7 dolar oluyor.

Sonuç olarak

Tüpraş hisselerimi bu fiyat düzeyinden satmayı -bir zorunluluk ortaya çıkmadıkça- düşünmüyorum. 🙂 Zaten şimdiden %65 karın üzerine oturmuş durumdayım. Bugün 145 TL’den bile hisse alsam getiri potansiyeli oldukça tatmin edici gözüküyor. Bu noktada bir kez daha şunu vurgulamak istiyorum: Geleceği bilmek olanaksız. İşler benim arzu ettiğim gibi gitmeyebilir. Girdiğim bu bahsi kaybedebilirim. Ama risk-ödül dengesi bana göre iyi. Size göre böyle olmayabilir çünkü her yatırımcının risk iştahı ve koşulları doğal olarak farklı.

Siz ne düşünüyorsunuz? Benim yerimde olsaydınız bu bahse girer miydiniz? Yoksa %65 kar yeter deyip elinizdeki payları satar mıydınız?

Regresyon analizi ile ilgili not

Bu konuyla ilgili yazılarımın linklerini tarih sırasına göre paylaşıyorum: (1) Tarihsel Fiyat Dinamikleri – Bist/Kasım 2019 – I, (2) Tarihsel Fiyat Dinamikleri – Bist/Kasım 2019 – II, (3) Tarihsel Fiyat Dinamikleri Analizi, (4) Regresyon Analizi – Veri Toplama ve (5) Çıkış Stratejisi Belirlemek: OTOKAR Örneği. Ayrıca, bu tarz analizleri yapabilmeniz için istatistik ve ekonometriye aşina olmanız ve en azından bir istatistik programı kullanabilme beceresine sahip olmanız gerekiyor. Ama merak etmeyin işin zor kısmını ben sizin adınıza yapıyorum. Ana sayfanın sağ alt köşesinden Haber Bülteni‘ne üye olabilirsiniz. Haftalık olarak yeni analizlere ilişkin bilgi ve linkler e-posta adresinize geliyor. Bu linkleri açarak grafik ve veri dosyalarına anında erişebilirsiniz. Tabi yukarıda yaptığım şekilde verileri yorumlamak size kalıyor. Faydalı olur umarım.

Copyright secured by Digiprove © 2021 Pintidegiltutumluyum