Sadeleştirme ile yurtdışı portföyümdeki varlık çeşitlerini azaltmayı kastettiğimi belirteyim öncelikle. Bildiğiniz gibi yurtdışı varlık portföyümde VUSD, VUAA, VDEM, VDTY, IDTL ve VDET gibi ETF‘ler bulunuyordu. Öğrenme eğrisi boyunca hareket ederken benzer ama kısmen farklı ürünlere yatırım yapmıştım. Basit yatırım iyidir. En azından rahmetli John Boggle böyle söylüyor. Bende aynı fikirdeyim. 🙂 Dolayısıyla, portföyümdeki ETF sayısını 3 ile sınırlamaya karar verdim: VUSD, VDEM ve IDTL. Birincisi S&P 500 endeksini, ikincisi gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelik bir endeksi ve üçüncüsü ise ABD uzun vadeli devlet tahvillerine yönelik bir endeksi pasif bir şekilde takip ediyor. Böyle bir sadeleştirme planladığımı daha önceki yazılarımda da zaman zaman değinmiştim. Planımı Ağustos ayında hayata geçirdim. Doğruyu söylemek gerekirse yatırım işinde deneyimim arttıkça fikirlerim de olgunlaşıyor.
Varlıkları IBKR’ye aktarmak
Konunun bir başka boyutu da var. Yurtdışı yatırıma yerli bir aracı kurumda başlamıştım. Yerli aracı kurumla ilgili o zamanki düşüncelerimi merak ediyorsanız ilk yazılarımdan birine bakabilirsiniz. Aldığım hizmetten de memnundum. Ancak, şartlar değişince Interactive Brokers (IBKR) ile yoluma devam etme kararı almıştım. IBKR’de hem uluslararası para transferi sorunu yok, hem kısa bir süre önce minimum komisyon oranı zorunluluğu kaldırıldı. Üstelik işlem maliyetleri de yurtiçi firmalara göre daha düşük. Bununla birlikte, vergi ve ilave işlem maliyetlerinden kaçınmak için varlıklarımı IBKR’deki hesabıma doğrudan aktarmak istemiştim. Dolayısıyla, o yönde talimat verdim. 8-9 ay beklememe rağmen çeşitli nedenlerle varlık aktarımı hala mümkün olmadı. ABD’de böyle bir aktarım birkaç gün içerisinde tamamlanıyor. Sonunda sabrım tükendi ve işlem maliyetlerine katlanıp nakde dönmeye karar verdim. 🙂
Sadeleştirme
Yerli aracı kurumdaki tüm varlıklarımı sattım. Satış emirlerinin ekran görüntülerini aşağıda görebilirsiniz.
Toplam satış miktarım ise 14 bin doları aştı. Satıştan gelen paranın önemli bir kısmını da IBKR hesabıma aktararak tekrar alım yaptım.
İşlem maliyeti
Satış işlemlerinin bana maliyeti 40 dolar oldu. Para transferi için ise para almadılar. Türkiye’deki banka hesabıma yatan paranın önemli bir kısmını Akbank’ın anlık para dönüştürücüsünü kullanarak TL’ye çevirdim ve IBKR’nin Türkiye’de ki banka hesabına EFT yaptım. IBKR hesabıma gelen parayı da tekrar dolara dönüştürdüm. Dolayısıyla, bir miktar maliyette para dönüşümünde oluştu…
Peki ya değer artış vergisi?
Geldik vergi mevzuna. Bildiğiniz gibi yurtdışı finansal varlıkların alım satımından elde ettiğiniz sermaye kazancını devletimiz vergilendiriyor. Vergi konusunu şu yazımda detaylı anlatmıştım. Zaten bu nedenle yurtdışı piyasalarda çok sık pozisyon değiştirmiyorum. Gerçi Borsa İstanbul’da da çok sık poziyon değiştirmiyorum. Nasıl pozisyon değiştirmeyi planladığımı ise şu yazıda anlatmıştım. 🙂 Neyse, konumuza dönersek dolar bazında kar etmiş olmama rağmen bu işlemlerden Türkiye’de vergi doğmadı. Nasıl mı?
Enflasyon ayarlaması
İlk olarak kanun yatırımcıya her ne kadar alım satım fiyatını Türk Lirası’na döndürme şartı getiriyorsa da Yİ-ÜFE ile enflasyonu da dikkate alma şansı sağlıyor. Daha önce bahsettiğim üzere tüm işlemlerimi Excel’de bir dosyada (muhasebe defterim) tutuyorum. Aşağıdaki resimde bu defterden bir kesit görüyorsunuz. ‘J’ sütununda alım tarihindeki Yİ-ÜFE endeksini ve ‘K’ sütununda da alım tarihinden günümüze Yİ-ÜFE’deki toplam değişimi görüyorsunuz. Uyanık kanun koyucunun enflasyon ayarlamasından yararlanabilmemiz için bu değişimin minimum %10 olması şartını getirdiğini de vurgulayayım. Gördüğünüz üzere yönetimin enflasyonla mücadele gibi bir derdi olmadığı için bu kısıt bağlayıcı değil. 🙂 En azından kısa vadeli alım satım yapmıyorsanız… Dolayısı ile alım fiyatlarını o tarihlerdeki T.C. Merkez Bankası alış kurundan TL’ye çevirdikten sonra Yİ-ÜFE’deki toplam artış oranında yeniden değerliyoruz. Bu değerleri ‘L’ sütununda görebilirsiniz.
Kar-zarar mahsubu
İkinci olarak Türk vergi mevzuatı aynı cins finansal varlıklar arasında aynı takvim yılında alım satımdan kaynaklanan kar ve zararı mahsup etme imkanı tanıyor. Ekran görüntüsüne geri dönersek, ‘M’ sütununda sattığım varlıkların satış tarihindeki dolar cinsinden birim fiyatını ve ‘N’ sütununda da T.C. Merkez Bankası alış kurunu görüyorsunuz. ‘O’ sütununda bu fiyatların TL’ye çevrilmiş hali yer alıyor. ‘P’ sütununda da o satış işleminden yapılan toplam kar veya zararı görüyoruz. Bu çerçevede, 12.12.2019 tarihinde aldığım 10 adet VUSD’den 1.679 TL kar etmiş görünüyorum. 17.09.2020 tarihinde aldığım 50 adet VDET’ten ise 5.267 TL zarar etmiş görünüyorum. Mahsup işleminden sonra net 2.347 TL zarar yazıyorum. Böylece sadeleştirme işlemini vergi doğurmadan tamamlamış oluyoruz. Zira ortada kazanç yoksa vergi de yok.
Spesifik maliyet yöntemi
Son olarak dikkatli okuyucularım farklı tarihlerde aldığım VUSD‘leri alım tarihlerine göre ayrı ayrı hesaba dahil ettiğimi fark edeceklerdir. Böyle yapmayıp örneğin ortalama maliyeti de dikkate alabilirdim. Bu arada maliyet hesaplama yöntemlerini Maliyet Hesabı: Vergi Matrahı Nasıl Belirleniyor? başlıklı yazımda ayrıntılı olarak anlatmıştım. Göz atmanızı öneririm. Konumuza dönersek vergi kapsamında benim açımdan en iyi sonucu elde etmek için spesifik maliyet yöntemini kullandım. Netice itibarıyla mevzuat bu hakkı bize veriyorsa neden değerlendirmeyeyim?
Sonuç olarak
En az maliyetle sadeleştirme işini halletmeye çalıştım. İşlem maliyetlerinden ziyade vergi konusu kafamı kurcalıyordu. Tabi bu işin yukarıda anlattığım şekilde çözüleceğini anlayınca satım emirlerini hızlıca verdim. Daha önce de vurguladığım gibi yurtdışı piyasalara yatırım yapıyorsanız, alım satım kararını netleştirmeden önce eyleminizin vergi açısından nasıl bir sonuca yol açacağını tespit etmenizi öneririm. Böylece kafanız rahat eder. 🙂 Bu arada, yurtdışı portföyün son durumu nedir diye merak edenler aşağıdaki ekran görüntüsüne bakabilir.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.
Copyright secured by Digiprove © 2021 Pintidegiltutumluyum
Merhaba Bay tutumlu,
Son zamanlarda okuduğum en güzel ve içeriği en zengin yatırım bloglarından birini sizinle paylaşmak isterim. Portföy sadeleştirme ve tahvil etf seçimlerini gözden geçirme anlamında ben çok faydasını gördüm. Felsefi derinliği de beni çok etkiledi. Bununla beraber işlem maliyetlerinizi düşürebilmenize çok sevindim.
Forum: http://www.mindfullyinvesting.com
Saygılarımla
Merhaba Bilal Bey;
Gönderdiğiniz linki inceleyeceğim. Selamlar.
Merhaba, öncelikle faydalı paylaşımlarınız için teşekkürler. Ben de sizin gibi yakın zamanda IB geçişi yaptım. Ancak kafama takılan bir nokta var. Hesabını yapmaya çalıştım ama kendi hesabım çok kafama yatmadığı için size danışmak istedim. Irish domiciled olanlarda temettü ödemelerinde vergi avantajımız %20’den %15’e düşmesi. Ancak expanse ratio’ları % 0,07 ve %0,03. Bunları kıyaslama şansınız oldu mu? Özetle İrlanda mı Amerika mı daha avantajlı?
Merhaba Ahmet Bey;
Söylediğiniz kıyaslamayı yapanlar var internette. Başabaş çıkıyor. Benim İrlanda temelli olanları tercih etmemin nedeni veraset ve intikal vergisi sorunundan kurtulmam esas olarak. Selamlar.
Merhaba, kar zarar mahsubu excelini paylaşabilir misiniz? Yazı ile anlatmışsınız ama ben formullerle anlıyorum galiba 🙃
Merhaba Bayram Bey;
İçinde çok kişisel veri var. Müsait olunca bir bakayım. Eğer sorun olmayacağını düşünürsem paylaşırım. Kolaygelsin.
Çok seviniriz gerçekten. Ben de bazı hisseleri satmak istiyorum ama vergi konusu çok kafamı karıştırıyor. Üzerine uzunca bir süre düşünmem gerekecek sanırım.
Tekrar Merhabalar,
ÜFE endeksi alım yapılan aydan bir öncekini almak gerekiyor diye biliyorum ben ama? eE azından eurobondların değer kazanımı hesaplarında bir kaç vergi uzmanının sitesinde hesaplamaları o şekilde görmüştüm, yurtdışı menkul kıymetler için de hesaplama aynıdır diye tahmin ediyorum ama bi bilginiz var mı bu konuda ayrım olup olmadığı yönünde?
Yani benim bildiğim şekliyle; örneğin Şubat 2019da alıp Eylül 2021de sattığınız bir varlık için, Ocak 2019 ve Ağustos 2021 endeksleri arasında yeniden değerleme yapmanız lazım diye biliyorum yanlış mı biliyorum? Siz direk alımm yaptığınız ay olan Şubat 2019 endeksini almışsınız mesela ilk VUSD pozisyonu için konuşursak. Satış için Temmuz 2021 endeksi olan 710,61 kullanmışsınız buradan da Ağustos ayı içerisinde sattığınızı varsayarak (verdiğiniz 8.3850 kur da onu gösteriyor zaten),bu kısmına katılıyorum. Ama alış kısmındaki ÜFE endeksleri birer ay geriye gidecek bence,bu haliyle de aslında daha az kar etmiş, totalde de daha çok zarar etmiş çıkacaksınız 🙂
Selamlar,görüşmek üzere
Çok dikkatlisiniz Ufuk Bey. 🙂 Dediğiniz gibi satış yaptığınız aydan önceki ayın endeks değerlerini kullanıyorsunuz. Örneğin satışı Ağustosta yaptıysam Temmuz sonu Yİ-ÜFE endeksini kullanmam gerekiyor. Ben bu hususa dikkat ettim. Mevzuatta bununla ilgili açık bir hüküm vardı diye hatırlıyorum. Alım tarihi de muhtemelen sizin dediğiniz gibi. Ancak, ben buna dikkat etmedim. Doğrudan alım tarihinde ay sonu endeks değerini kaydetmişim. Tabi bu durum sonucu fazla etkilemiyor. Ancak, bundan sonraki veri girişlerinde dikkat edeceğim. Dikkatiniz için teşekkür ederim. Selamlar.
Merhaba,
TL’ye dönüştürünce Türkiye için bir kazanç gözükmediği için vergi verilmiyor ancak yanlış görmüyorsam USD bazında bir kazanç var. Dolayısıyla bu satış işlemi ABD tarafında bir vergiye neden olacak sanırım. Bu konuyu hiç değerlendirdiniz mi?
Merhaba Volkan Bey;
ABD mevzuatına göre ABD’de yerleşik değilseniz yani yabancıysanız alım satımdan kaynaklanan sermaye kazancınız vergiye tabi değil. Sadece elde ettiğiniz kar payınız vergiye tabi. Selamlar.
Merhabalar,
Paylaşımlarınız için çok teşekkür ederim. Özetlersek; İrlanda tabanlı ETF’ler aldınız, Temettü ödemeli seçtiniz siz. Veraset intikal vergisi sorunu bulunmuyor. 2021 yılı için diyelim ki 2600 TL temettü aldınız, bunu beyan etmeye başlıyor musunuz? Ve daha sonra toplam tüm gelirleriniz (yurt içi temettü, yurt dışı temettü, eurobond kupon ödemeleri) belirli bir sınırı aşınca vergi ödemeye veya belirli bir miktarda vergi iadesi almaya başlıyorsunuz. 1. sorum: Bu kısımı nasıl yönetiyorsunuz? Ayrı bir mali müşavir ile mi yoksa kendiniz mi idare ediyorsunuz? 2. sorum: İleride ABD hisse senedi sepeti yapmayı da düşünüyor musunuz (60.000 dolar sınırına kadar)? 3. İrlanda tabanlı temettü biriktiren ETF biriktirirseniz, ileride pasif gelir için satış yapmaya başlayınca FIRE %4 oranı ile son giren ETF satın alımı ilk çıkar satılan ETF mi yapardınız, TL üzerinden alım satım vergisini azaltmak için? Bunu hiç düşünüp hesapladınız mı? Selamlar,
Merhaba;
İlginiz ve beğeniniz için çok teşekkür ederim. Sorularınıza sırayla yanıt vermeye çalışaayım. İlk olarak beyan sınırını aşarsam ertesi yıl gelir beyan etmem gerekir. Tabi, bir diğer seçenekte hiç beyan etmemek. Zira uluslararası bilgi paylaşımı anlaşması tam işlemiyor sanırım şu anda. 🙂 Henüz vergi beyan etmemi gerektiren bir durum oluşmadı. Mali müşavire de ihtiyaç duymuyorum. Zaten vergi beyanı söz konusu olursa, blogta ayrıntılı bir şekilde nasıl yaptığımı anlatırım. Bireysel düzeyde ABD’de dişe dokunur bir hisse senedi yatrımım yok henüz. Eğlence için birkaç hisse almıştım sadece. Son sorunuzla ilgili olarak kar payı birikimli ETF şartlara bağlı olarak (Yİ-ÜFE, kur, kar zarar mahsubu imkanı) vergi açısından daha karlı olabilir. Ama ben nakit ihtiyacını da öngörerek biraz damlasın istedim. 🙂 Selamlar.
Merhaba,
Paylaştığınız tüm bilgiler çok kıymetli, çok teşekkürler. Vergiyle ve yatırımla ilgili merak ettiğim bazı konular var, vaktiniz olur yanıtlayabilirseniz çok memnun olurum.
1- Uzun vade yatırım için sizce Midas mı Interactive Brokers mı? Midas’ın ne gibi dezavantajları olabilir? Interactive Brokers’ta yatırımımızın güvence garantisi var mıdır?
2- Değer artış kazancı ve vergi hesaplama sonucunda diyelim ki Midas işlemlerimden vergiye tabi 750 tl bir miktar çıktı, bunu beyan etmem gerekiyor mu yoksa belirli bir sınır var mı?
3- Bu vergi hesaplarını her şeyiyle kolayca yapabileceğimiz bir uygulama ya da site mevcut mu?
4- Sizce uzun vadede yatırım yapmayıp sadece döviz mevduatında kalmak, enflasyon anlamında ne kadar zarar verir?
5- Kriptolarda geriye dönük vergi işletme tehlikesi var mı? Ya da daha önceden alınmış currency’leri satmadan vergi konusu netleşirse, satış sırasında bu eski alımlardan vergi alınır mı? Dahası nereden alıp satıldığını nereden gelip nereye gittiğini nereden bilecekler?
Şimdiden teşekkürler,
Merhaba;
İlginiz için teşekkür ederim. Sorularınızı kısaca yanıtlamaya çalışayım. Öncelikle ben şu an yurtdışı piyasalara yatırım için Interactive Brokers’ı kullanmayı tercih ediyorum. ABD’nin en büyük çevrim içi aracılık kurumu. Uzun yıllardır da faaliyette. Doğal olarak ABD dermaye piyasaları düzenleyici kurumları tarafından da düzenlemeye tabi. Hesapları da 500 bin dolara kadar güvence altında. Ayrıntı için şu yazıma bakabilirsiniz:
İflas Riski: Yabancı Aracı Kurumlar Güvenli mi?
Midas’ın websayfasından anladığım kadarıyla aynı kurumlar aynı miktarda güvenceyi de bu hesaplara sağlıyorlar. Ama Midas’ı henüz ayrıntılı incelemedim. Zaten her yatırımcının şartları farklı. Dolayısıyla benim için uygun olan sizin için olmayabilir.
İkinci sorunuzla ilgili olarak; eğer yurtdışı piyasalarda alım satımdan kaynaklanan bir değer artış kazancı elde ediyorsanız vergi beyan etmek zorundasınız. Zira Midas bir Türk Şirketi olduğu için, vergi idaresi işlemlerinizi erişmekte ve takip etmekte zorlanmaz.
Üçüncü sorunuzla ilgili olarak benim bildiğim bir uygulama yada site yok. Ya sizin adınıza yapması için bir mali müşavir tutacaksınız yada kendiniz yapacaksınız.
Dördüncü sorunuzla ilgili olarak eğer sadece döviz mevduatında kalırsanız ABD yıllık enflasyonu (şu an %5’lerde) kadar kaybınız olur. Tabi yaptığınız tercihin bir sırsat maliyeti de var.
Kriptoların vergisi ile ilgili bilgim yok maalesef. VErgi idaresi işlemlerinizi bilmiyorsa sorun olmaz tabi. 5 yıllık zaman aşımı kuralı var. Yani vergi doğuran işlemin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra tahsilat yapamaz ve ceza kesemezler.
Bol kazançlar.
Merhabalar. Paylaştığınız bilgiler paha biçilemez. Bir sorum olacaktı. Portföyünüze 3 ETF ile devam edecekseniz, ETF’lerinizin temettüyü biriktirmesi daha iyi olmaz mıydı acaba?
Merhaba Kenan Bey;
Evet daha iyi olurdu. Ancak, psikolojik sebeplerle biraz nakit akışı sağlamak istedim. Selamlar.
Selamlar tutumlu bey . Şimdi siz alım yaptınız zarardan kardan hesap yapıp Yİ-ÜFEYİ de farklı zamanlardaki alımları hesaplayıp herhangi bir vergi ödemeyeceğinizi anladınız .buraya kadar tamam peki burdan sonra vergi dairesine başvurmadınız mı ? Yani bu kadar hesap yapıp alım yaptığımdaki dolar kurunu ,Yİ-ÜFEYİ vs kayıt altına bireysel olarak ben alıp bu hesapları vergi dairesine sunmam’mı gerekiyor yoksa onlar herşeyi hesaplıyor mu ? Of çok karışık 😱
Merhabalar;
Hayır vergi dairesine gitmedim. Çünkü yatırımdan elde ettiğimiz gelirler beyan usulüne tabi. Bende beyan edilecek bir kazanç oluşmadı. Ancak, diyelim vergi dairesi beni denetlemeye kalktı. Bu durumda yaptığım hesabı belgelerle kanıtlamam gerekir. Diğer yandan, vergi dairesi sizin adınıza hesaplama yapacağını sanmıyorum. Bir diğer çözümde bunlarla hiç uğraşmayıp, yıllar sonra varlık barışından yararlanmak olabilir. Ancak bunun içinde yurtdışı bir aracı kurum ile çalışıyor olmanız lazım. Selamlar.
Cok yararli bir blog. Yurtdisi borsalardaki sirketlerden elde edilen yuklu miktardaki temettu gelirini (broker hesabi yurtdisinda) Turkiye’deki vergiden nasil koruyabiliriz? Turkiye yurtdisi temettu gelirlerine BIST yada yerli fonlardaki gibi avantajli vergi orani vermiyor, maalesef adi gelir olarak %40’a kadar vergi istiyor. Benim arastirmama gore bunun tek yolu Turkiye’de ikamet etmemek yada 6 aydan daha az ikamet edip dar mukelleflik. Yada Turkiyedeki fonlardan yabanci hisse temettu bazli fonu alip sadece gelirden %10 vergi vermek, ama o zaman fon yonetim ucreti %3-4 arasi ana paraya cok kayip verdiriyor. Baska yollari var mi?
Merhaba Yaşar Bey;
Aslında birkaç yol daha var. İlk aklıma gelen sürekli tekrarlanan vergi barışından yararlanarak daha az vergi ödeyebilirsiniz. İkinci olarak, aynı cins varlıklardan elde ettiğiniz kar ve zararı mahsup edebiliyorsunuz. Nasıl yapılacağını ayrıntılı olarak yazmıştım:
Gölge ETF ile Portföyü Yeniden Dengeleme
Son olarak vergi matrahını belirlerken kullandığınız maliyet muhasebesi yöntemini değiştirerek veri giderinizi ciddi ölçüde indirebilirsiniz. Bu işinde nasıl yapılacağını yazmıştım:
Maliyet Hesabı Yöntemleri ve Vergi Matrahı
Maliyet hesabı: Vergi matrahı nasıl belirleniyor?
Kolaygelsin.