Veraset ve intikal vergisi ölüm, bağış ve karşılıksız (ivazsız) intikallerde mirasçılardan alınan dolaysız bir servet vergisidir. Türk medeni kanununa göre bir kimsenin ölümü halinde mirası yani malları, hakları ve borçları mirasçılarına geçiyor. Varsayalım vefat ettiniz. Bu durumda kanuni mirasçılarınız Sulh Mahkemesinden veya noterden veraset ilamı alıyor. Bu belge, kanuni mirasçılarınızı ve bu mirasçıların mirasınızdan ne kadar pay alacaklarını gösteriyor. Daha sonra bu belgeyle birlikte kanuni mirasçınız yada mirasçılarınız banka ve aracı kurumlara başvurarak işlem yapabiliyor. Tabi bu aşamadan hemen önce bir vergi dairesine uğrayıp paylarına ilişkin veraset ve intikal vergisi ödemeleri gerekiyor hukuken. 🙂 Burası işin Türkiye ayağı. Peki ya yurtdışı varlıklarımız ne olacak? Örneğin, yerli bir aracı kurumda tuttuğumuz finansal varlıklar ile yurtdışı bir aracı kurumda tuttuğumuz finansal varlıklar açısından bir fark var mı? Hem karşı tarafa hem Türkiye tarafın da mı veraset ve intikal vergisi vereceğiz? Bu vergi oranları ne kadar? Basit sorulardan başlayalım.
Veraset ve intikal vergisi oranları
Türkiye tarafı
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununa göre Türk vatandaşlığında olan şahısların yabancı ülkelerde edindikleri mallar (menkul veya gayri menkul) ölümleri halinde kanuni mirasçılarına intikal ederken vergiye tabidir (Madde 1). Bununla birlikte, kanunun 12’nci maddesine göre yabancı ülkelerde vergiye konu mallar için ödenen veraset ve intikal vergileri de vergi matrahından indirilebiliyor. Vergi oranları ise aşağıda şekilde yer alıyor.
İstisna miktarları da tanımlanmış: (1) Evlatlıklar dahil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 306.603 TL, (2) füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 613.582 TL, (3) ivazsız suretli meydana gelen intikallerde 7.060 TL ve (4) para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde 7.060 TL. Miras payı bu değerlerden düşükse istisna kapsamına giriyor ve vergi ödenmesi gerekmiyor. Bu arada füruğ ne derseniz altsoy anlamına geliyor. Yani çocuklarınızı ve onların çocukları da mirasınız üzerinde eşit hak sahibidirler.
Zamanaşımı
Bu vergide zamanaşımı kuralı uygulanmadığının altını çizelim. Yani 5 yıl veya daha fazla bir süre geçtikten sonra da ilgili kamu idaresince bir tespit yapıldığında vergi tahakkuk ettirilir. Ancak vergi, intikalin yapıldığı tarih itibariyle ve o tarihteki tutar üzerinden hesaplanır. Ayrıca ceza ve gecikme faizi söz konusu olmaz.
Yurtdışı tarafı
Yatırım yaptığınız her ülkenin mevzuatı farklı tabi. Ama çoğunlukla ABD piyasalarında işlem yapıldığı için bu ülkeye odaklanacağım. Aslında, Yurtdışı Piyasalara Yatırım: İlk Bakış adlı yazımda kısaca bahsetmiştim. ABD vergi mevzuatına göre yerleşik olmayan yabancı statüsündeki birinin vefatı halinde ödenmesi gereken vergi oranı %40! Ancak, bu oran ölen kişinin varlığı 60.000 doların üzerindeyse geçerli. Aksi takdirde herhangi bir veraset ve intikal vergisi söz konusu değil. Somut örnek vermek gerekirse, ABD menşeli bir ETF‘ye 100.000 dolarlık yatırım yaptık ve öbür tarafa göçtük. Mirasçılarımıza çıkan ceza tam 40.000 dolar. Yani bu parayı ödemeden bu mirası alamazlar.
Peki süreç nasıl? Kanuni varislerimizin finansal varlıkları aktarmak için hesabımızın bulunduğu aracı kuruma başvurması gerekiyor. Zira, ABD merkezli aracı kuruluşumuz veraset ve intikal vergisini takip etmekle yükümlü değil. Mirasçılarımızın başvurusu ardından aracı kurum, ABD İç Gelirler Hizmetleri’nin (Internal Revenue Service, IRS) mevzuatının gereklerinin yerine getirilip getirilmediğine dair belge talep ediyor görünüyor. Yani varislerimizin IRS’e vergisini ödemesi gerekiyor.
Domicile kavramı
Öncelikle İngilizce ‘domicile’ kavramından bahsetmem gerekiyor. Hukuk dilinde, belli bir egemenlik/yargı yetkisinde hukuken yerleşik olmak anlamına geliyor. Sözlüğe baktığınızda kanuni ikametgah gibi bir çeviri görüyorsunuz. Ben bu kavramı ‘menşei’ olarak kullandım bugüne kadar blogta. Kulağıma daha hoş geldi. Aynı insanlar gibi ETF’lerin de kanuni bir ikametgahı var. ABD menşeli ETF dediğimde aslında ABD’de hukukuna tabi, ABD’ye yerleşik ETF’yi kastediyorum. Dolayısıyla, satın aldığınız ETF’nin menşei tabi olduğu vergi hukukunu da belirliyor.
Yurtiçi veya yurtdışı aracı kurum fark eder mi?
Bu soruya net bir cevabım yok henüz. Çünkü Türkiye’de ki aracı kurumların küresel piyasalara yatırım yapacak kendi ağları yok. IBKR yada Saxo Capital gibi firmalardan toptan hizmet alıp, kendi kar marjlarını ekleyip Türkiye’de hizmet sunuyorlar. Örneğin, IBKR’de bir master (ana) hesabı oluyor yerli aracı firmalarının. Müşteri olarak bizim hesaplarımız ise bu ana hesaba bağlı alt müşteri (client) hesabı olarak açılıyor. Ayrıca, yerli aracı kurum tarafından bir personel tam yetkili olarak tanımlanıyor. Vefat halinde yerli aracı kurum IBKR’ye bilgi veriyor mu yoksa bilgi vermeden Türk hukuku kapsamında mirasçıların taleplerini yerine getiriyor mu bilemiyorum. Ancak, ABD vergi idaresi açısından ABD menşeili ETF’lerin yada varlıkların hangi aracı kurum olursa olsun mirasçılarına devri ancak veraset ve intikal vergisi ödendikten sonra mümkün olur diye düşünüyorum. Aksi bir uygulama benim için sürpriz olur. Fiili uygulamayı bilen varsa lütfen yorumlara yazsın.
Bu zorluğu nasıl aşabiliriz?
İrlanda menşeli ETF’ler
İrlanda, yabancı yatırımcıların sermaye kazancı ve kar payı gelirlerini vergilendirmiyor. Veraset ve intikal vergisi de yok. İrlanda’nın ABD ile yaptığı vergi anlaşmasına göre ABD finansal varlıklarının kar payı gelirleri de sadece %15 vergiye tabi. Dolayısıyla, yurtiçi veya yurtdışı aracı kurum olup olmaması fark etmez, İrlanda menşeli ETF alırsanız vefatınız halinde mirasçılarınıza İrlanda’dan vergi çıkmaz. Bu yurtdışı piyasalara yatırım stratejim çerçevesinde, vergi özelinde, benim tercih ettiğim bir yol. Yani doğrudan ABD piyasalarına yatırım yapmaktansa İrlanda üzerinden dolaylı yolla yatırım yapıyorum.
Şu an para transferi sorununu da çözdüğüm için IBKR ile çalışmayı düşünüyorum çoğunuzun bildiği gibi. IBKR ABD merkezli bir şirket. Ancak, hesabımdaki ETF’ler İrlanda hukukuna tabi olduğu için vefatım halinde %40’lık bir vergi çıkmayacak mirasçılarıma. Tabi, ufak bir ayrıntı daha vereyim. Nakit hariç. Bu hesapta tuttuğum nakit, vefatım halinde ABD hukukuna tabi. Yani vefatım halinde 60.000 dolardan fazla nakit varsa, bu meblağ üzerinden %40 cezayı kesecek ABD devleti mirasçılarıma. Nakit varlığın yanına ABD piyasalarında doğrudan işlem göre hisse senetleri ve diğer finansal ürünleri de ekleyebilirsiniz. Ne diyelim? Tek derdim bu olsun gelecekte. 🙂
Veraset ve intikal vergisi ödenebilir
Vergi mevzuatını dolanmak yerine ABD piyasalarına doğrudan yatırım yapabilirsiniz. Paşa paşa da mirasçılarınız, eğer varlığınız 60.000 doların üzerindeyse, veraset ve intikal vergisini ödeyebilir. Ama bu noktada zenginlerin kullandığı bir yöntemi sizinle paylaşacağım. Bildiğiniz gibi zenginler vergi ödemeyi sevmez. 🙂 Vergiyi sizin benim gibi maaşlı kölelere ödetirler. Aynı yöntemi bizde kullanabiliriz. Yani vergiyi ufak bir bedel karşılığında başkasına ödetebiliriz. Nasıl mı? Hayat sigortası yaptırarak. Hayat Sigortası Üzerine Kısa Bir Not başlıklı yazımda birikimsiz hayat sigortası yaptırdığımdan bahsetmiştim. Sadece vefat tazminatını kapsayan 50 bin dolarlık bir poliçenin bana maliyeti 238 dolar – eksi vergi matrahı indirimi kadar oldu.
Varsayalım IBKR’de 100.000 dolarlık vergiye tabi varlığım var ve 50.000 dolarlık sigorta yaptırdım. Ardından vefat ettim. Bu durumda ABD devleti 40.000 dolar vergi çıkaracak mirasçılara. Ancak, mirasçılarım 50.000 doları sigorta şirketinden alıp veraset ve intikal vergisini rahatlıkla ödeyip portföyü devralabilirler. Hatta, İngilizce bilmiyorlarsa aradaki 10 bin dolarla kurumsal büyük bir hukuk firmasına gidip süreci onların yardımıyla halledebilirler. İstediğiniz sayıda hayat sigortası yaptırabilirsiniz. Dolayısıyla, sadece bu riski bertaraf etmek amacıyla ödenecek vergiyi karşılayacak kadar hayat sigortası yaptırabilirsiniz her yıl.
Bu stratejiyi kullanmak yerine öncelikle vergi mevzuatını dolanmayı tercih ettim. Çünkü hayat sigortası teminatı, yaş ve portföy büyüklüğüne bağlı olarak artıyor. Dolayısıyla, yaşım ve yurtdışı yatırımlarım büyüdükçe sigorta maliyeti de artacak.
Ortak hesap?
ETF- Exchange Traded Funds başlıklı yazıma bir okurum ilginç bir öneriyle yorum yaptı. IBKR hesabımıza eşimizi ortak etsek veraset ve intikal vergisinden kurtulmaz mıyız diye sordu. Aslında, bu öneri Türkiye’de ki ortak banka hesaplarında yaşanan fiili durum. Türkiye’de ortak banka hesabına sahip eşlerden biri ölünce hukuken hesaptaki miktarın yarısının ölen eşe ait olduğu varsayılıyor. Bu meblağın üzerinden veraset ve intikal vergisi verilmesi gerekiyor. Tabi gerçek dünyada ne vergi dairesinin nede bankanın haberi olmadığı için sağ kalan eş tüm parayı çekip başka bir banka hesabına yatırıyor. Yani fiiliyatta çoğu zaman olan durum bu.
Benzer bir mantıkla aracı kurumun haberi yoksa tüm pozisyonları kapatıp parayı transfer etmek mümkün olabilir sağ kalan eş tarafından. Bununla birlikte, bir miras kavgası olur yada bir şekilde ABD vergi idaresinin haberi olursa ABD yargısıyla uğraşmak zorunda kalma riski var. Zira Ortak Raporlama Standardı anlaşması gereğince uluslararası bilgi paylaşımı başladı vergi idareleri arasında. Bir önemli nokta daha var. Hesabı, en baştan ortak hesap olarak açmayıp eşinizi sonradan ortak ederseniz mevcut hesabınızın yarısını eşinize (veya çocuğunuza) hediye etmiş oluyorsunuz. Buna ivazsız yani karşılıksız intikal deniyor ve eşiniz yazının başındaki tabloda belirtilen oranlar nispetinde veraset ve intikal vergisi ödemek zorunda hukuken…
Sonuç olarak
Yurtdışı piyasalara yatırım kapsamında vergileri en aza indirmek için tercih ettiğim çözüm ABD piyasalarına İrlanda üzerinden dolaylı yatırım yapmak oldu. Tabi, İrlanda menşeili ETF’ler yanında 60.000 doları geçmemek kaydıyla doğrudan ABD hisse senetleri veya ETF’lerine de yatırım yapma imkanım var. Gelecekte eğer bu sınırı aşarsam (hadi inşallah diyelim) hayat sigortası yaptıracağım %40’lık vergi riskine karşı.
Bu arada, Allah göstermesin vefat ederseniz, mirasçılarınızın hangi banka ve aracı kurumlarda varlığınızın olduğunu merkezi bir kamu idaresinden öğrenme şansları yok. Yani tek tek bankalara ve aracı kurumlara veraset ilamı ve ölüm belgesi ile dilekçe vermek zorundalar. Bu nedenle, vasiyetinizi hazırlamanız yada en azından hangi bankada veya yurtiçi/yurtdışı aracı kurumda yatırımlarınız varsa bilgilerini bir dosyada tutmanızda fayda var. Hatta böyle bir durumda nasıl hareket edileceğini de belirtilen kısa bir doküman faydalı olacaktır. Ayrıca, bu dosyanın varlığını ve yerini eşinize yada güvendiğiniz bir arkadaş/akrabanıza söylemeyi de unutmayın.
Bir diğer hususta, İrlanda ETF’lerinin bazı dezavantajları da var. Örneğin masraf oranları, alış satış marjları (bid/ask spread) ABD menşeili ETF’lere göre daha yüksek. Ayrıca, İrlanda menşeili ETF seçenekleri’de ABD muadillerine göre daha az. Bu nedenle, örneğin TD Ameritrade’in ABD merkezli ETF’lerden komisyon almamasını da gözeterek doğrudan yatırım seçeneğinin daha cazip olduğunu düşünebilirsiniz. Bununla birlikte, finansal bağımsızlık amacıyla çok uzun süreli tutacağınız büyük bir portföy oluşturmayı planlıyorsanız kişisel finans planlamasında vergi hususlarını da dikkate almak akılcı olacaktır diye düşünüyorum.
Siz ne dersiniz?
Sağlıcakla kalın.
Copyright secured by Digiprove © 2020 Pintidegiltutumluyum
Çok faydalı bilgiler veriyorsunuz. İlgiyle takip ediyorum. Ancak yabancı hisse ya da ETF almak yerine Bankaların fonlarından almak daha avantajlı olabilir mi? Bu sene %40-50 civarı getirileri var. Bahsettiğiniz sıkıntılar belki de hiç olmaz.
Merhaba Mustafa Bey;
Teşekkür ediyorum ilginize. Türkiye’de ki menkul kıymet yatırım fonlarının yönetim ücretlerini oldukça yüksek buluyorum. 30-40 yıllık bir yatırım ufku kapsamında bence uygun birer araç değiller. Kısa ve orta vadede bir seçenek olabilirler. Neden böyle düşündüğümü aşağıdaki yazıda ayrıntılı olarak anlattım. Bu arada beğendiğiniz yazılarımı sosyal medyada paylaşmayı unutmayın lütfen. Sevgiler.
Yönetim Ücretleri ve Menkul Kıymet Yatırım Fonları
Harika bir yazı için tekrar teşekkürler.
İrlanda menşeyli ETF’lerin Amerika ile anlaşması ile temettüden dolayı oluşacak vergi %15 olmasından dolayı anladığım kadarı ile her türlü daha kârlı. Çünkü Amerika hükümeti ile Türkiye’nin anlaşmasından dolayı Amerikan ETF’lerinde dividend dağıtımında %20 gibi bir vergi avantajı olmasına rağmen %15 İrlanda vergisi hertürlü Türkiye’nin anlaşmasını dövüyor. Bir yanlışım yok değil mi?
O nedenle İrlanda ETF’lerini almak hertürlü bizim için en mantıklısı oluyor. Bu değerli bilgiyi daha önce paylaşmıştınız ama burda pekiştirmek adına daha iyi oldu. Ayrıca yukarıda yazdığım gibi doğru anladıysam bu ufak ama ileride büyük fark yaratabilecek nüans heryerde yok. Çok çok çok teşekkürler.
Rica ederim Alican Bey. Yaptığınız yorum da doğru. İrlanda menşeili ETF’leri genel olarak ABD’li muadillerinden daha karlı buluyorum. 🙂
Emekleriniz için çok teşekkürler. Oldukça faydalı bilgilerle dolu bir yazı. Bakış açımı ve ufkumu genişletti paylaştığınız bilgiler. İlgiyle takip etmeye devam ediyorum.
Teşekkür ediyorum Utku Bey. 🙂 Beğendiğiniz yazıları paylaşırsanız sevinirim. Selamlar.
Emekleriniz için çok teşekkürler. Hakikaten çok çok değerli bilgiler paylaşıyorsunuz, elinize sağlık.
Aklımda 2 soru var:
1. Yurtdışında yatırım yaptığınızda Türkiye’ye gelir vergisi ödeyeceksiniz. %20-35 bandında. Halbuki Ak Portföy’den AFT veya Yapıkredi Portföy’den YAY gibi Türkiye’den yurtdışına yatırım yapan yatırım fonları alırsanız verginiz sadece 10%. Artı vergi işleriyle vs. de uğraşmamış olacaksınız. Bu yatırım fonlarının da kazançları oldukça iyi (SP 500 ve Nasdaq endeksleri geri dönüşlerine sahip yaklaşık) Yani finansal olarak aslında gayet mantıklılar. Yurtdışı ise size çok daha fazla seçenek sunuyor olacak (hisse senetleri, ETF’ler vb.), ama maliyeti daha yüksek, muhtemelen kazancı da daha düşük olabilir. Bu konuda görüşünüz nedir?
2. Bu konuları hiç bilmediğim için soruyorum: Belki naif birşey söylüyor olacağım ama yurtdışı hesap bilgilerinizi eşinize de verseniz, Allah korusun bir ölüm anında eşiniz buradan transfer yapsa %40 veraset ve intikal vergisi ödemiyor olmaz mısınız aslında? Burada ölüm ABD tarafından tespit edilirse yasal sıkıntılar çıkar vs. gibi mi düşündünüz?
Tekrardan elinize sağlık, selamlar
Merhaba,
Güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Beğendiğiniz yazıları da paylaşmayı unutmayın lütfen. 🙂 İlk sorunuzdan başlayalım. Benim Türkiye’de ki aktif yönetilen yatırım fonlarına ilişkin en büyük çekincem aldıkları yönetim ücretlerinin fahiş denebilecek ölçüde yüksek olması. Bu yüksek oranlar, çok uzun vadeli (20-30 yıl gibi) portföy yatırımı yapıyorsanız, yatırımcı aleyhine bir sonuç yaratma ihtimali çok yüksek. Bu konuda ayrıntılı bir yazı yazmıştım. Bir göz atmanızı öneririm:
Yönetim Ücretleri ve Menkul Kıymet Yatırım Fonları
Diğer sorunuzla ilgili olarak mümkün olduğu ölçüde hukuk sınırları içinde çözümler bulmaya çalışıyorum. Önerdiğiniz şey tabi ki mümkün olabilir. Ancak, kanuni varisleriniz arasında anlaşmazlık da çıkabilir ve veraset ve intikal vergisi ödenmek durumunda kalınabilir. Yada eşiniz bütün varlıklarınızı nakte çevirip sizin banka hesabına transfer etti diyelim. Banka hesabınız ortak değilse oradan çekmesi mümkün olmayacaktır. Veraset ilamı ile bankaya gidip Türkiye’de vergisini vererek aldılar diyelim. Olayın birde varlıkların satışından kaynaklı vergi boyutu var. Uluslararası bilgi paylaşımı nedeniyle artık bu faaliyetler Gelir İdaresi’nden gizleme şansınız yok. Vergi beyannamesi verilirken satış tarihleri ile ölüm tarihinizin uyuşmadığı ortaya çıkabilir. Yani pratikte şu an öngöremediğimiz sorunlar çıkabilir. Hayat boyu yaptığınız tasarruf ve yatırımlarınızdan elde ettiğiniz portföyü, eşinizin ve çocuklarınızın geleceğini, riske atmaya değer mi? Bence değmez. Bu yüzden en başında tedbir almak iyidir diye düşünüyorum.
Sevgiler.
Tekrardan elinize sağlık.
Ancak kritik bir soru: İrlanda üzerinden aldığınız ETF’lerde Türkiye’ye gelir vergisi ödemiyor musunuz? Para Türkiye’ye getirilirse her türlü ödüyorsunuz sanırım değil mi?
Merhaba yeniden. Elden çıkarmadıkça değer artışı vergisi ödemezsiniz. Benim de uzun yıllar elden çıkarma gibi bir niyetim yok. 🙂
Kar payları da vergiye tabi. Ancak, belli bir limitin üzerindeyse vergi beyannamesi veriyorsunuz. Ayrıca, vergi de ödeseniz vergi matrahınızdan sağlık/hayat sigortası, çocuğunuzun eğitim masraflarını, kırtasiye giderlerini ve yaptığınız bağışları (LÖSEV gibi) düşürme şansınız var. Kaldı ki, brüt getiri oranı yeterince yüksekse vergi sonrası net karda yeterince tatmin edici olacaktır. Ama kar payı için hiç vergi ödememe seçeneğiniz de var. 🙂 Her ETF’in bir kar payı biriktiren bir de dağıtan versiyonu var. Biriktireni tercih ederseniz kar payı almazsınız ve dolayısıyla vergi de ödemezsiniz. Vergi ve ETF’ler konusunda faydalı bulabileceğiniz yazılar var blokta. Bir göz atmanızı öneririm. Selamlar.
Vergi Sorunu ve Yurtdışı Piyasalara Yatırım
Özelge Sistemi ve ETF’lerin Vergilendirilmesi
Primli Eurobond ile Vergi Optimizasyonu
Vergi Giderimi Nasıl Azaltabilirim?
ETF – Exchange Traded Funds
Bu yazının alt başlığı -ölümden sonra da pinti değil tutumluyuz:) yalnızca ben sigortayı bunu çözümü olarak görmüyorum ..bir şeyin çözümü kendi içerisinde olur .. o dediğiniz dengeleme kendimiz mutlu olmak için söylediğimiz şey.. şimdi bu peçeleme fikrini nasıl geliştirebiliriz ..mesela çocuklarımıza tam yetki içeren bir vekaletname verip.. onlara gerektiğinde bunu hızlıca kullanmasını mı öğretelim mesela
Aklıma genel olası çözümleri paylaştım. Tabi ki tercih sizin. Selamlar.
Guzel bilgiler icin cok tesekkurler. Firsat buldukca okuyor ve cok faydalaniyorum. Selamlar
Teşekkürler Ali Bey. Beğendiğiniz yazıları da paylaşmayı unutmayın lütfen. Selamlar.
2 konuda tespitim:
1) ABD de ortak hesap yada ölümünde sağ kalan eşe geçen hesap (joint acccount with survivor clause) gerek vadeli/vadesiz banka hesapları gerekse de saklama/aracı kuruluşları nezdinde hisse vesair hesapları sağ kalan kişi ya da mirasçı ABD de ikamet etmiyorsa veya bu malların alımında kullanılan fonların bariz şekilde bu tarafın ortak katılımıyla tesis edildiği ispatlanamıyorsa (mesela 2 kişiden eşit EFT ile hesaba para aktarılmadıysa) %100 ölen kişinin olarak addedilir (eğer tamamını mirasçı fonlamışsa %50) ve tamamı 60000 dolarlık veraset limitine tabi olur.
Tabiatıyla ödeyeceğiniz vergiler Türkiyedeki verginizden tenzil olurlar. Ancak bizim veraset vergisi oranlarımız ve bunların mirasçı başına hesaplanmasından dolayı tenzil edilecek pek bir vergi bulamazsınız.
2) Irlandada mukim fonlar konusuna gelince gerek temetttü gerek sermaye kazancı avanajları konusunda çok ehvenler. Miras hukuku açısından da bence en iyi alternatif (En azından ABD ve büyük Avrupa devletleri ile karşılaştırılınca) Hem veraset vergisi yok hem de ikamet etmeyenlerden ne temettü, ne faiz, ne de sermaye kazancı vergisi var.
Ancak Türkiyede mukimken Interactive Brokers ABD de hesap açabilirsiniz ama Avrupada mukim değilseniz hiç bir Interactive Brokers Avrupa şubesinde hesap açamıyorsunuz. Bu sebeple gerek veraset/intikal vergisi, gerek ölümde miras brakanın üzerinde kalan ve kaynaktan kesilen miras/gelir vergileri (ABD/Kanada/İngiltere vs ülkelerdeki uygulama) gerekse de ABD fonlarına yatırım yapabilme düşünüldüğünde Interactive Broker Singapur’a hesap açtırmak gerekiyor galiba çünkü Türkiyeden tek hesap açılabilen şube gibi gözüküyor. Sinagpur da vergi açısından İrlanda gibi)
Ayrıca, sizi kastetmiyorum, kafa karışıklığı olmasın eğer ABD hisse senetleri ile alakalı bir İrlanda EFT’si alırsanız sonuçta İrlanda da bulunan bir mal’a yani EFT’nin payına sahipsiniz. Miras hukuku açısında ABD’yi ilgilendiren hiç bir şey yok. Ancak örneğin TESLA hisse senedi almanız (gerek Türkiyede bir bankadan, gerekse de İrlandadaki bir aracı kuruluştan) aynı şey değil, bu durumda ABD’de veraset vergisi sorumluluğunuz doğacaktır.
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler Alpaslan Bey. Kullandığınız yazı dilinden hukukla ilişkili bir uzmanlığınız olduğunu tahmin ediyorum. Selamlar.
Merhaba Bay Tutumlu, bloğunuza yakın zamanda rastladım. Birçok yararlı bilgiyle dolu, çok teşekkür ediyorum ve bloğunuzun devamını diliyorum.
Ireland domiciled ETFler için accumulating (biriken, temettüyü yine ETF alımında kullanmak) ve distributing (dağıtan, temettüyü nakit olarak alma) farkı hakkında bir yorumunuz var mıdır? Takıldığım iki konu var:
1- Biriken temettüde yatırımcının eline para geçmiyor, ama vergi beyanı ve ödemesi yine gerekli midir?
Alpaslan Bey’in yorumundan anladığım kadarıyla accumulating (biriken) ya da distributing (dağıtan) farkı olmadan temettüler için bir vergi beyanı ve ödemesi gerekmiyor ancak bu konuda resmi bir kaynağa rastlayamadım.
2- Temettüyü nakde çevirmeden otomatik olarak aynı ETF’e yatırmak uzun vadede komisyonları da minimize etmek anlamına geliyor mu? Aldığınız ETFlerde bunu göz önünde bulundurmuş muydunuz?
Teşekkürler.
Merhaba Ayhan Bey;
İlginiz ve beğeniniz için teşekkür ederim. İlk sorunuzla ilgili olarak kar payı dağıtmıyorsa vergi ödemenize gerek yok. İkinci sorunuzla ilgili olarak kar payı yeniden yatırma programlarına katılmadım. Çünkü ufakta olsa biraz nakit akışı olmasını arzu ediyorum. Ancak, dediğiniz gibi komisyon masraflarını minimize etmek mümkün olabilir. Selamlar.
Merhabalar, ilgi ve merakla okudum yazınızı çok teşekkür ederim. Irlanda menşeli ETF (fonları) nasıl ve nereden bulabiliriz. Ben etf in irlanda menşeli olup olmadığını anlayamadım. Teşekkürler.
Merhaba Metin Bey;
Bir aracı kurumda yurtdışı yatırım hesabı açmanız gerekiyor. İrlanda menşeli olanların isminde UCITS ifadesi olur. Aşağıdaki yazıya bir göz atın. Selamlar;
Aracı Kurum ve Yurtdışı Piyasalara Yatırım
ilginiz ve desteğiniz için çok teşekkür ederim.
İş yatırım da yurt dışı hesabım var ancak, sizin yazılarınızdan öğrendiğim kadarı ile Interactive Brokers veya TD Ameritrade platformlarını kullanmak daha ekonomik bir seçenek. Siz şu an aktif olarak hangi platformu kullanıyorsunuz? Paylaşırsanız sevinirim. Teşekkürler.
Şu an esas olarak Interactive Brokers ile çalışıyorum Metin Bey. Bol kazançlar diliyorum.
Merhabalar. Yazınız için çok teşekkürler.
Benim sorum 60k üstü hesaplarda hayat sigortası yapmadan irlanda ETF’lerine farklı kurumladan devam edebilirmiyiz yoksa hayat sigortası yapmadan 60k limitini geçen herkes her şekilde %40 vergiye tabi olmak zorundamı ?
Merhaba Muhammet Bey;
İlginç bir soru sormuşsunuz. Net olarak bilmiyorum. Ancak mantıken farklı kurumlardan hesabınızda olsa ABD’deki varlıklarınız toplam 60 bini geçerse vergi çıkar diye düşünüyorum. Selamlar.
Bu güzel bilgiler için teşekkür ederim, blog çok faydalı.
Teşekkür ederim Çağdaş Bey. Beğendiğiniz paylaşımları sosyal medyada paylaşmayı unutmayın lütfen. Sevgiler.
Bir konuya dikkatinizi çekmek isterim. Interactive Brokers hesabınız Amerika’nın veraset kanunlarına bağlı oluyor (bu Ameritrade vs için de geçerli). Hesap sahibinin vefatı durumunda, Türkiye’den alınan bir veraset ilamı orada geçerli olmuyor, veraset kanunları farklı olduğundan. Eş/çocuklarınız Amerika’daki mahkemelerden veraset ilamı almaları gerekir (Probate sürecinden geçmeleri gerekir; kime ne hangi oranda kaldı kararı). Sonra vergi (varsa) ödemeleri gerekir. Ondan sonra anca onlara hesaptaki varlıklar aktarılır (yani sizin hesabınıza “giriş” onlara verilmez; yerine kendi oluşturdukları hesaplara veraset kararında belirlenen oranlarda varlıklar aktarılır). Yani, İrlanda menşeli ETFleri alarak Amerikan veraset vergisinden korunuyorsunuz, ama Probate sürecinden korunmuş olmuyorsunuz, çünkü hesaptaki varlıklar vergiye tabi olmazsa da varlıkların aktarılması anca probate süreciyle gerçekleşir. Ve o öyle basit ve kolay bir süreç değil. Bir “will”iniz olacak, içinde Amerikalı olan birini executor olarak belirleyeceksiniz (yabancı olamaz), o kişi bunu kabul edecek, işlemi takip edecek, vs vs. Masrafı da var. Will yoksa, ilgili mahkeme executor atıyor, falan filan. Bir sene sürebilir. O sırada da hesaplarda hiç bir işlem yapılamaz. Borsa çökerse, çöker.
“Eşime passwordumu veririm, o girer transfer eder” diye düşünüyor olabilirsiniz. Onun bir sürü komplikasyonu çıkabilir. Öncelikle suç işlemiş olacak; sonra parayı sizin hesabınızdan kendi hesabına aktarmaya kalkarsa, bunun vergi sonuçları doğacak (intikal vergisi). Yok sizin oradaki hesabınızdan Türkiye’de kendi hesabına aktarmaya kalkarsa sorun çıkarabilirler (money laundering olasılığından dolayı), vs. vs.
Türk bir banka üzerinden yatırım yaptığınız zaman, banka aslında sizin adınıza ETF veya hisse almıyor, kendi adına alıyor. Veraset işlemleri sadece Türkiye’de olanlarla sınırlı oluyor, çünkü Amerika’da aslında bir “hesabınız” yok (çünkü varlıklarınızı Türkiye’deki banka saklıyor). Bundan dolayı, masraflar aslında daha fazla olsa da, Türkiye’den bu işi yapmak daha mantıklı. Probate masrafları kat kat daha fazla olur.
Buna rağmen, İrlanda menşeli ETFler gene avantajlı, özellikle uzun vadeli yatırımlarda (dividend accumulating opsiyonu olduğundan ve dividendlerde vergi avantajından). Ama Türkiye bankası üzerinden Amerika menşeli ETF de alınabilir; Amerika’daki veraset vergisine takılmaz toplam 60.000i aşsa bile.
Interactive Brokers Türkiye’de şirket kurarsa ve hesaplar Türkiye’de olursa, iş değişir. O zaman Türkiye’deki veraset ilamı geçerli olur.
Merhaba Damla Hanım;
Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim. Bahsettiğiniz sürecin zaman alacağı anlaşılıyor. Ortak hesap açmak bu bahsettiğiniz süreci önleyebilir mi acaba? Bir diğer aklıma gelen tedbir de hayat sigortası yaptırmak. Böylece yasal sürecin maliyetini sigorta şirketi öderken, geride kalanlarda mağdur olmaz. Türkiye’deki bir aracı kurum yada bankanın varlıkları kendi adına tutmasını bazı yatırımcılar risk olarak görebilir. Zira, yurtdışı bir aracı kurumla çalışmanın ve yurtdışı piyasalara yatırım yapmanın bir amacı da ülke riskini azaltmak diye düşünüyorum. Uç bir örnek ama dün Lübnan’da mesela ulusal banka sisteminde dolar hesabı olanlar paralarının %75’ini siyasi bir kararla kaybettiler. Lübnan hükümeti kalan %25’i de 15 yıla yayarak ödeyeceğini duyurdu. Selamlar.
Merhaba,
Yazilarinizi zevkle okuyorum. Hersey icin tesekkurler. Interactive broker hesabini .com veya .uk den a.tirmanin vergi ve veraset acisindan herhangi bir farkli var mi?
Teşekkür ederim Barış Bey. Bildiğim kadarıyla yok. Sevgiler.
Merhaba. Tam bir kutsal bilgi kaynağı olan yazılarınız için teşekkürler.
Ben yurtdışı yatırım macerasına sizin yazılarınız sonrası bir Interactive Brokers hesabı açarak başladım. İlk başta veraset ve intikal konusunda dikkat etmediğim için single account açmıştım, şimdi hesabı joint account’a çevirmeye çalışıyorum. Daha doğrusu bu hesaba bağlı linked account açmam gerekiyor. Tip olarak joint account seçiyoruz. İlk etapta mevcut single account duruyor, yeni bir ortak hesap açılmış oluyor. Sonra eski single account’taki pozisyonların bu ortak hesaba transferi için başvuyoruz.
Joint account açma adımları sırasında hesap tipi seçerken 3 seçenek sunuyorlar:
1-Joint Tenants with Rights of Survivorship
2-Community Property
3-Tenants in Common
4-Tenancy by Entirety (bu seçenek en az karmaşık olanı ve avantajlı gibi görünse de US yerleşik olmayanlara sunmuyorlar)
3. seçenekte veraset için dava açılması gerekiyor, avukatlık masrafları vs. eliyorum.
1. seçenekte vefat halinde tüm değer hayatta kalan eşe geçiyor, dava vs. süreç yok. Vergi muafiyeti sadece ölen eşin payı için var, diğer pay vergiye tabi.
2. seçenek sadece belirli eyaletlerde geçerli. Hal böyleyken US resident olmayanlara bunu seçenek olarak neden sunduklarını anlamadım. Hatta bazı durumlarda veraset için dava gerekebiliyor denilmiş. Vergi açısından, ölen ve hayatta olan eşin ikisinin de payları muafiyete tabi oluyor.
Internette 1 ve 2. seçeneklerin iyi yanlarını alan Community Property with Rights of Survivorship diye bir ortak hesap tipinden bahsediliyor ama IB seçenekleri arasında yok.
Benim ilk önceliğim vefat halinde veraset davası gibi süreçlerle uğraşılmasın, bir de üstüne tonla avukat masrafı çıkmasın diyerek 1. seçeneği seçmek olacak. Belki 2 seçeneğin tam kapsamının ne olduğunu IB’ye sorarım.
Bu yazıda ” Bir öenmli nokta daha var. Hesabı en baştan ortak hesap olarak açmayıp eşinizi sonradan ortak ederseniz mevcut hesabınızın yarsını eşinize hediye etmiş oluyorsunuz. Buna ivazsız yani karşılıksız intikal deniliyor ve eşiniz yazının başındaki tabloda belirtilen oranlar nispetinde veraset ve intikal vergisi ödemek zorunda hukuken…” ifadenize istinaden;
1-Benim mesajımın başında belirttiğim single’dan joint’e dönüştürme yoluyla da gene sizin yukarıda bahsettiğiniz eşe hediye etme durumu mu gerçekleşmiş oluyor
2-Doğacaksa bu vergi sadece TR ile ilgili değil mi?
3-Sizin ifade ettiğiniz şekilde bugün sıradan bir banka hesabımı da eşimle ortak hesaba çevirecek olsam vergi mi doğuyor?
Merhaba;
İlginiz ve verdiğiniz yararlı bilgiler için teşekkür ederim. İlk sorunuzla ilgili olarak sanmıyorum. İkini sorunuzun ilgili oalrak intikal vergisi Türkiye ayağı ile ilgili. Üçüncü sorunuza istinaden hukuken öyle. Ama pratikte arayo soran uygulayan var mı bilmiyorum. Sevgiler;
Merhabalar,
Benim ilginç bir fikrim var. Mesela mercedes, adidas gibi sirketlerin ABD borsasından alınan ADR versiyonları da bu 60.000 usdlik sınırın içinde mi yoksa köken olarak alman oldukları için bu kuraldan muaf mı?
Uzun araştırmalarım sonucu vergiye dahil olmadığını öğrendim. İlgili ülkeyi ilgilendiriyor. Toyota’yi abd borsasından aldıysak da veraset vergisi Japonya’yı ilgilendiriyor. Böyle böyle kaçınabiliriz vergiden 🙂
İlginç bir vergiden kaçınma yolu bulmuşsunuz Burak Bey. Bilgi için çok teşekkür ederim.
Merhaba yaptığın araştırmalarda irlandanında %33 veraset vegisi aldığını gördüm. Sadece buna veraset vegisi demiyor. Bu konuda sizin ek bir araştırma ve görüşünüz varmdır?
Merhaba Engin Bey;
Benim bildiğim kadarıyla İrlanda yabancı yatırımcılara veraset vergisi uygulamıyor. Zaten İrlanda menşeli varlıklara yatırım yapmanın en büyük avantajlarından biri bu durum. Selamlar.
Türkiye’deki yatırım şirketlerin (brokerların) veraset süreçlerini nasıl yönettiklerini öğrendiğim için paylaşmak istedim
Vefat üzerine mirasçılar tespit edildikten sonra, mirasçılar ilgili yatırım şirketine bildirimde bulunuyorlar. Yatırım şirketi de yatırım hesabın sahibininin vefat günündeki yatırımların değerinin TL karşılığını hesaplıyor, ve mirasçılara bununla ilgili belge veriyor. Bu değer üzerinden veraset vergisi hesaplanıyor. Mirasçılar vergiyi ödedikten sonra, borcu yoktur yazısı aldıktan sonra yatırım şirketine başvuruda bulunuyorlar. Yatırım şirketi varlıkları satıyor (liquidate ediyor), ve ortaya çıkan miktarı mirasçının normal banka hesabına aktarıyor. Aktarılan miktar satış yapıldıktan sonra ortaya çıkan miktardır (vefat günü ve satış günü arasında değer azalabilir, artabilir, o artık mirasçının kazancı veya kaybıdır; artarsa ortaya çıkan fark kazançtır ve beyana tabidir). Tabi komisyon vs kesiliyor. Yani: 1) hangi fon veya hisseniz olursa olsun, Amerikan olsun, İrlanda menşeli olsun, sadece Türkiye veraset kanunlarına tabisiniz; elinize geçen “nakit” olduğu için, yatırımlarınız veraset vergisi açısından “nakit” muamelesi görüyor. 2) varlıklar TLye dönüştürülüyor aktarmadan önce. Yani hisse geçmiyor.
Bilgi ve paylaşım için teşekkür ederim Damla Hanım. Selamlar.