Viop yani Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası’nda uzun bir aradan sonra bugün ilk defa korunma (hedge) amaçlı bir işlem yaptım. Viop kapsamında son işlemim herhalde 7-8 yıl önce falandı. O zaman hisse alımından sonra Viop’ta işlem gören Bist 30 endeksini kullanarak portföyü korumaya almıştım. Endeks istediğim yöne gidince de korunma amaçlı pozisyonu kapatmıştım. Bu taktik işe yaramıştı. Son bir yıldır Borsa İstanbul portföyümü hedge etmedim. Zira finansal bağımsızlık portföyünün mümkün olduğunca pasif yönetmeyi arzu ediyordum. Bununla birlikte, zaman zaman Borsa İstanbul portföyümde güzel kar oranları görsem de geri çekilişlerle bu kar oranlarını sürdürmek pek fazla mümkün olmuyor. Dolar bazında uzun vadede Borsa İstanbul’un tat vermediğini daha önceki yazımda ayrıntılı olarak açıklamıştım. Bu nedenle stratejimi değiştirmeye ve Borsa İstanbul portföyümü gerekli gördüğümde hedge etmeye karar verdim. Bakalım performansta bir iyileşme olacak mı?
Viop nedir?
Viop, Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren bir finans piyasasıdır dersek yanlış olmaz. Diğer piyasalardan farkı sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçlarının elektronik ortamda alınıp satılabildiği, kaldıraçlı bir piyasa olmasıdır. Bist 30, Dolar, Avro, altın, buğday, pamuk, enerji, hisse senedi vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyonları bu borsada alınıp satılabilmektedir.
Vadeli işlem (futures) nedir?
Vadeli işlem sözleşmeleri, sözleşmenin taraflarına bir varlığı, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma yükümlüğü getiren türev sözleşmelerdir. Sözleşmeye esas varlıklar fiziki bir mal olabildiği gibi finansal bir varlıkta olabilir.
Opsiyon nedir?
Opsiyon sözleşmesi, sözleşmenin alıcısına bir varlığı, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma hakkı tanıyan türev sözleşmelerdir. Vadeli işlem sözleşmelerinin aksine opsiyon sözleşmesi alıcısı vade geldiğinde alım satım hakkını kullanmama seçeneğine sahiptir.
Viop ne için kullanılır?
Korunmak yani hedge
Viop esasen yatırımcıların ya da şirketlerin piyasalardaki dalgalanmalardan korunmalarını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Örneğin ileri tarihli dolar borcu olan bir firma dolar kurunun artması riskini bertaraf etmek için kullanabilir bu finansal araçları. Benim özelimde Borsa İstanbul’da ki portföyün karını kitlemek için de kullanılabilir.
Spekülasyon
Viop kaldıraçlı bir piyasa. Yani koyduğunuz teminatın 10 katı kadar işlem yapıyorsunuz. Örneğin, 1.000 TL’lik bir teminat karşılığı 10.000 TL’lik işlem yapabiliyorsunuz. Bu özelliği ile kısa yoldan zengin olma hayali kuran kumarbazlar ve spekülatörler için elverişli bir piyasadır. Ancak, kaldıraçlı işlemlerde fiyat hareketlerini de 10 ile çarpmış oluyorsunuz. Diğer bir deyişle, eğer piyasa, girdiğiniz bahsin aksi istikametinde %1 hareket ederse zararınız %10 anlamına geliyor. Kısa sürede teminatınız veya sermayeniz sıfırlanabilir. Bu noktada başımdan geçen hikayeyi düzenli okuyucularım biliyorlar ama tekrarlayayım. Uzun yıllar önce Viop’ta spekülasyon yapıp para kazanma çılgınlığına kapıldık bir arkadaşla. Sağlam zarar ile çıkıp tövbe ettim. 🙂 Kredili ve kaldıraçlı işlemler ile spekülasyondan kesinlikle kaçının. Evinizi, arabanızı, her şeyinizi kaybetme ihtimaliniz çok yüksek.
Sonuç olarak Viop stratejim
Borsa İstanbul’daki gidişat beni endişelendirmeye başlamıştı. Zira bana göre ülkenin gerçekleri ile örtüşmeyen bir değerleme var Borsa İstanbul’da. Nitekim dün Bist 100’de %3,5’luk sert bir düşüş yaşandı. Ayrıca, Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri portföyümün dolar bazında getirisinin tatmin edici olmaması da beni stratejimi gözden geçirmeye itmişti zaten. Sonuç olarak, Viop’ta Bist 30 endeksi sözleşmesinde kısa pozisyon alarak (yani düşeceğini öngörüp satarak) spot piyasadaki portföyümü hedge etmeye çalıştım. 1’e 10 kaldıraç olması dolayısıyla 10.000 TL’lik portföy büyüklüğünü korumak için kabaca bir sözleşmede kısa pozisyon almak yeterli diyebilirim. Eğer Bist 30 düşmeye devam ederse Viop’tan zararımın önemli bir kısmını telafi etmiş olacağım. Diğer taraftan yanılmış isem ve Bist 30 artmaya devam ederse kısa pozisyonumu kapatacağım. Maliyetim ise artıştan kaynaklanan ilave karımı kaybetmem olacak. Bakalım daha aktif portföy yönetimi, performansımı iyileştirebilecek mi? Hep birlikte göreceğiz.
Şimdiden iyi bayramlar diliyorum. Sağlıcakla kalın.
Copyright secured by Digiprove © 2020 Pintidegiltutumluyum
Hocam paylaşım için teşekkürler. Doğrusu söylemek gerekirse ben de birkaç ay önce benzer konuları düşünüyordum. Türkiye artık krizlere çok açık bir ülke ve ülke yönetimi değişmeden artık hiç bir şeyin düzelme şansı yok. O yüzden gerçeklerle yüzleşerek hisselerimin tamamını satıp şimdilik Türk borsasından çıktım. Bunun yerine, ETF’ler üzerinden yurtdışı piyasalara yöneldim ve mutluyum. Dolar bazlı gelir elde ettiğim için sattığım hisseleri her zaman geri alabileceğimi düşünüyorum. Şu an borsamız çok ucuz ama bir o kadar da dengesiz. Türkiye’de temettü emekliliği maalesef ABD piyasası için yazılan kitaplardaki gibi olmuyor, o yüzden genel kabul görmüş kurallar burada çalışmıyor.
Bu arada BIST 100’de neden USD baslı bakıyorsunuz, maaşınızı USD üzerinden mi alıyorsunuz diye soracağım ama bi gülme geliyor sonra ağlamak istiyorum…
Ben teşekkür ederim Ferdi Bey. Umarım ülkemizde yatırım ortamı zamanla daha iyi olur.
Hocam Selamlar,
Hedge ederken bankalari long yaparsaniz, bankalardan arınmış olursunuz. Zira bist30 un yuzde 30 u banka ağırlikli.
Teşekkür ederim Kayhan Bey bilgi için. Şu an portföyü hedge etmiyorum. Daha pasif bir portföy yönetimini tercih ediyorum. Ama fikrimi değiştirirsem öneriniz aklımda.Selamlar.