Gram altın fiyatı bir kaç gün önce 400 TL’yi aşınca altın üzerine yeniden yazmanın zamanı geldi dedim kendi kendime. Yaklaşık 8 ay önce altın konusunda oldukça kapsamlı bir yazı yazmıştım. Kriz ortamlarının vazgeçilmezi altın, Covid-19 salgınının yol açtığı ekonomik krizle birlikte yeniden gözde bir yatırım aracı haline geldi. Özellikle enflasyonun yükseldiği, mevduat faizlerinin enflasyonun altında kaldığı, Türk Lirası’nın düzenli olarak değer kaybettiği bir ortamda gram altın, yatırımcı açısından ciddi bir seçenek. Peki gram altının yakın dönem performansı ne olmuş? Yatırımcısına ne kadar kazandırmış? Tarihi zirvesini yakalamış mı? Yoksa daha gideri var mı? 🙂 Aklımdaki bu sorulara yanıt aramak için biraz araştırma yaptım. Bakalım neler bulmuşum.
Dolar bazında gram altın fiyatının gelişimi
Altın fiyatı ve ABD tüketici fiyatları endeksine ilişkin tarihsel verileri Federal Reserve Bank of St. Louis‘in sitesinden elde ettim. Londra Altın Borsası’nın ons/$ cinsinden günlük kapanış külçe altın fiyatlarını aylık gram/$ birimine dönüştürdüm ve ABD tüketici fiyatları endeksini kullanarak enflasyondan arındırdım. Diğer bir deyişle, gram altın fiyatlarını 2020 Mayıs ayı fiyatlarına çektim ve aşağıdaki grafiği oluşturdum. Mavi çizgi, sabit fiyatlarla (2020 Mayıs fiyatlarıyla) bir gram altının fiyatının zaman içerisindeki değişimini gösteriyor. Gördüğünüz gibi mevcut veri seti kapsamında gram altın, zirve değerini 1980’li yıllarda görmüş. Yerel zirvesini ise 2010 civarında görmüş. İki dönem de ekonomik krizlerin olduğu bir zaman. İlkinde ABD’de enflasyonun kontrolden çıktıktan sonra FED’in o dönem ki Başkanı Paul Volcker‘ın ekonomiyi resesyona sokma pahasına enflasyonu kontrol altına almak amacıyla daraltıcı para politikası uygulamıştı. İkincisi de malum: 2008-2009 finansal krizi… Son olarak grafikten gördüğümüz üzere dolar bazında altın fiyatının yakın zamanda yine dik bir tırmanışa geçtiğini söyleyebiliriz.
Elimizdeki altın fiyatı verilerine biraz daha istatistiksel yaklaşalım. Aşağıdaki tabloda veri setinin özet istatistiklerini görüyorsunuz. 209 adet gözlemin ortalaması 38,2 dolar ve medyanı 41,5 dolar. İki istatistiğinin birbirine yakın olması dağılımın normale yakın olduğunu söylüyor. Altın fiyatının 1980’li yıllarda ki zirve değeri ise 64,6 dolarmış. Yaklaşık 13 dolarlık bir standart sapma söz konusu: verilerin %68’i 38,2 +/- 13 bandında, %95’i ise 38,2 +/- 2*13 bandında yer alıyor.
Türk Lirası bazında gram altın fiyatının gelişimi
Şimdi altın fiyatlarına cari ve reel bazda Türk Lirası cinsinden bakalım. Aşağıdaki grafiği elde etmek için öncelikle altın fiyatını dolar/TL kurunu kullanarak Türk Lirasına çevirdim. Kur değerlerini ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi veritabanından sağladım. Daha sonra Türkiye İstatistik Kurumu‘ndan (TUİK) elde ettiğim 2003 yılı Tüketici Fiyatları Endeksi verilerini kullanarak enflasyondan arındırdım. Daha doğrusu fiyat verilerini 2020 Haziran ayı değerlerine çektim. Grafikteki mavi çizgi cari bazda altın fiyatını, kırmızı çizgi ise 2020 Haziran ayı fiyatlarıyla altın fiyatını gösteriyor. Veri setinin 2003 yılı Ocak ayı ile başlamasının nedeninin TUİK’in endeks verilerinin 2003 yılında başlaması olduğunu da belirteyim. Grafikten açıkça gördüğünüz üzere Türk Lirası cinsinden reel bazda altın fiyatı son 17 yılda üssel bir şekilde artıyor. Altının dolar cinsinden fiyatının artması ve yüksek enflasyon nedeniyle Türk Lirası’nın değer kaybı nedeniyle bu dinamik ortaya çıktı dersek yanlış olmaz.
Altın’ın reel dolar bazında getiri oranı
Sıra geldi son 17 yılda altının ortalama getiri oranının ne olduğu sorusunun cevabını bulmaya. Reel dolar bazında gram altının getiri oranını aylık bazda hesaplayıp, özet istatistiklerini çıkardım. Aşağıdaki tablodan gördüğünüz üzere ortalama aylık %0,7 oranında (mean = 0,695) bir reel getiri oranı sağlamış altın. Yani yılda kabaca dolar bazında ortalama 12 * %0,7 = %8,4 oranında reel getiri sağlamış! Bence çok iyi bir oran.
Getiri oranı verileri normal dağılıyor bu arada. Aşağıdaki grafikten verilerin ortalama etrafında epey simetrik olarak dağıldığını görebilirsiniz. Gerçi bu sefer istatistiksel test yaparak da doğruladım verilerin normal dağıldığını. Bu durumda, gözlemlerin %68’inin %0,7 +/- %3,82 arasında dağıldığı yorumunu da ilave bilgi olarak not edeyim.
Altın S&P 500’e karşı
Altının getiri oranı performansı uzun vadede (1968’den bu yana) S&P 500’den daha iyi olmuş gözüküyor. 🙂 Aşağıdaki grafikte, 2020 Mayıs fiyatlarına ($) çekilmiş verilerle 1968 Nisan ayı fiyatları bir kabul edilerek yapılan endekslerin zaman içindeki değişimi görülüyor. Mavi çizgi altını, kırmızı çizgi S&P 500’ü gösteriyor. Buna göre 1968 yılından günümüze gram altın fiyatı dolar bazında reel olarak 6 kat artarken S&P 500 yaklaşık 4 kat artmış! Ancak çok heyecanlanmayın. Çünkü 1980 – 2000 dönemi arasında yatırımcısına ciddi para kaybettirmiş. 10 yıllık dönemler itibarıyla karşılaştırma yaptığınızda farklı ve ilginç bir tablo çıkıyor karşınıza. Ayrıntılar için Altın: Geleneksel Güvenli Liman başlıklı yazıma bir göz atabilirsiniz.
Gram altın fiyatı nereye gider?
Geleceği bilmenin imkansız olduğunu her fırsatta dile getiriyorum. Dolayısıyla bu sorunun cevabını bilmenin de bilimsel bir yöntemi yok. Bununla birlikte, elimizdeki verileri kullanarak bir trend analizi yapabiliriz. Bu kapsamda son 17 yılın altın fiyatlarını (aylık bazda) basit doğrusal regresyona tabi tuttum ve 5 yıllık bir ileriye dönük tahmin yaptım. Aşağıdaki grafikte regresyon doğrusunu ve standart sapmaları (kesikli çizgiler) görebilirsiniz. Buna göre günümüzdeki mevcut fiyat düzeyi uzun dönem ortalamasının biraz üzerine çıkmış gözüküyor. Yani Covid-19 salgınının yol açtığı ekonomik krizin seyrine bağlı olarak daha epey yukarı gitme ihtimali var diyebiliriz. Sonuçta altının talebi ekonomik krizlerle beraber ciddi ölçüde artıyor. Bununla birlikte, son 17 yılın dinamiklerini göz önüne alıyor bu regresyon. Veri seti 1968 yılına kadar uzatırsak daha farklı bir sonuç elde ederiz. Detay için şu yazıma bakabilirsiniz.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Copyright secured by Digiprove © 2020 Pintidegiltutumluyum