Özelge sistemi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413’üncü maddesine dayalı olarak vergi mükelleflerinin tereddüt ettikleri hususlarda açıklama talep ettikleri ve yapılan açıklamalarında internette yayımlandığı bir sistemdir. Böylece uzun bir aradan sonra tekrar vergi konusuna dönmüş oldum. 🙂 Bildiğiniz gibi yabancı piyasalara yatırımlarımın Türk vergi mevzuaatı kapsamında nasıl vergilendirileceği sorusu kafamı epey meşgul etmişti. Bu soruların cevaplarını bulmak için de araştırıp oldukça kapsamlı bir yazı yazmıştım. Bu yazıdan sonra Hazine Eurobondlarının vergilendirilmesi kapsamında bir yazı daha yazmıştım. Ardından vergi mevzuatı konusunda yazmaya ara verdim. Bu süre zarfında da üşenmedim ve İrlanda menşeeli Vanguard S&P 500 UCITS ETF (VUSD) alımımla ilgili vergi hususlarında özelge talep ettim. 2-3 ay sonra da açıklama adresime tebliğ edildi.
Özelge talebi nasıl yapılır?
Nereye
Özelge talep etmek her vergi mükellefinin hakkıdır. Kamu idaresi (Gelir İdaresi Başkanlığı) tereddütlerinizi giderecek açıklamalar yapmakla yükümlü. Peki nereye başvuracaksınız? Bağlı olduğunuz vergi dairesine gidip özelge talebi dilekçenizi teslim edebilirsiniz. Ya da İnternet Vergi Dairesi Başkanlığına kullanıcı olarak girişinizi yaptıktan sonra çevrim içi başvuruda bulunabilirsiniz.
Dikkat edilecek hususlar
Öncelikle, kurgusal bir işlem için özelge talep edemiyorsunuz. Yani mutlaka gerçekleştirdiğiniz bir işlem olmalı ve bu işleme binaen açıklama talep etmelisiniz. Diyelim büyük hacimli bir işlem yapmayı planlıyorsunuz. Ancak bu işlemin doğuracağı vergi yükümlülükleri konusunda tereddütleriniz var. Bu durumda önce küçük ölçekli bir işlem yapıp, özelge talep etmeniz akıllıca olacaktır. Nitekim bende öyle yaptım. Deneme alımı yaptım ve bu işleme binaen özelge talep ettim. Ayrıca, dilekçenizde mevcut kanuni düzenlemelerden ne anladığınızı yazıp, muğlak yerleri ayrıntılı olarak sormanızda bence büyük fayda var.
Özelge yatırımcıya ne fayda sağlıyor?
Özelge bağlayıcı bir belge değil. Bununla birlikte, elde ettiğiniz özelgede yer alan bilgiler yanlış olsa dahi bu özelgeye uygun işlem yaptıysanız ve bu işleme dair bir vergi cezası söz konusu olursa ceza kesilmeyecek ve gecikme faizi alınmayacaktır. En azından açıklamanın dipnotunda öyle yazıyor. 🙂 Ayrıca, özelgeler anonim olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında yayımlanıyor. Anahtar kelimelerle arama yaptırıp merak ettiğiniz konularda bilgi sahibi olabilirsiniz. Pek fazla yorumlanmamış konularda özelge talebiniz ile diğer yatırımcıların önünü de açmış olacaksınız. Doğrusu yabancı piyasalara yapılan yatırımların vergilendirilmesi konusunda sosyal medyadan bana şehir efsanesi tadında çok olumsuz yorumlar gelmişti. Ancak vergi mevzuatına bakınca bu yorumların doğru olmadığını gördüm. Özelge sistemi ile de yorumlarımın doğruluğunu teyit ettirdim.
Özelge ETF’ler konusunda ne diyor?
Gelelim fasulyenin yararlarına. 5 sayfalık açıklamanın önemli noktalarını sizlere özetleyeyim:
Tevkifat (stopaj) yok
Türkiye’de ihraç edilmemiş ve Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmamış yabancı piyasalarda işlem göre türev ürünlerden (benim örneğimde ETF‘ler) elde edilen kar payları stopaja tabi değil. Yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekiyor. Ancak beyan zorunluluğu içinde bir alt limit var. Bu alt limitte 305 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2019 yılı için 2.200 TL olarak belirlenmiş. Bu limitin 2020 yılı değerini merak edenler için söylüyorum: 2.600 TL. Bu limitleri aşmıyorsanız vergi beyanında bulunmanız gerekmiyor.
Değer artışı kazancı
Yabancı piyasalarda elde ettiğiniz varlıkların değer artışının vergiye konu olması için öncelikle elden çıkarılması yani satılması gerekiyor. Eğer satmıyorsanız vergi falan ödemiyorsunuz. Ayrıca, yabancı piyasalarda elde ettiğiniz değer artışı kazancının vergi beyanı için yine bir alt limit var: bir takvim yılı için 7.700 TL. Eğer vergi beyanında bulunmanız gerekiyorsa Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi’nde ki artış kadar alış maliyetinizi artırabiliyorsunuz. Yalnız bunun için endeksin söz konusu dönemde %10 veya daha fazla artmış olması şartı var. Son olarak vergi, net gelir üzerinden olduğu için işlem maliyetlerinizi de düşüyorsunuz.
TL’ye çevrilecek
Vergi beyanında bulunacaksanız kazanç veya kar paylarının hesaplarınıza intikal ettiği veya tahsil edildiği tarihlerdeki kurdan TL’ye çevrilmesi gerekiyor. Genel olarak yabancı ülkelerde elde ettiğiniz kazanç ve kar payları vergi mükellefinin Türkiye’de ki hesaplarına intikal ettiği yılda elde edilmiş sayılıyor.
Vergi mahsubu
Yabancı ülkelerde ödediğiniz vergileri de Türkiye’de ki vergi matrahınızdan düşebiliyorsunuz. Daha doğrusu Türkiye’de tarh edilen gelir vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından indirebiliyorsunuz.
Sonuç olarak
Özelge’de ki açıklamaların Vergi Sorunu ve Yurtdışı Piyasalara Yatırım başlıklı yazımda yaptığım analizlerle uyumlu olduğunu gördüm. Buna rağmen vergi konusunda bu işlemlerle ilgili gelecekte bir sorun olursa elimde ilave bir güvence de edinmiş oldum. Tereddüt ettiğiniz hususlarda özelge sistemini kullanmaktan çekinmeyin.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.
Copyright secured by Digiprove © 2020 Pintidegiltutumluyum
Vergi konusundaki yazılarınızı okudum. Aklıma takılan iki soruyu sormak istiyorum. TDameritrade de yurdışı kaynaklı hissem var. Mevcut hissemi satıp belirli bir süre hisse almadan beklesem ve sonra yeniden hisse alacak olursam o yıl için vergi beyannamesi doldurmam gerekecek mi?
Diğer sorum ise hisseden kazandığım para ile amerikada yaşayan bir arkadaşımla ortak bir iş kurmak istesem ve hisseyi sattıktan sonra parayı ortağımın hesabına aktarsam beyanneme vermem gerekiyor mu?
Merhaba Mert Bey;
Gelir vergisi kanununun ilgili hükümlerinde varlığınızı sattıktan sonra Türkiye’de ki hesabınıza aktarılacağı varsayılmış gibi gözüküyor. Ancak mücbir bir sebeple aktaramazsanız vergi yükümlülüğü doğmadığı da ayrıca not edilmiş. Bu durumda aktarmak istememeniz durumunda da vergi yükümlülüğü doğmuyor diye düşünüyorum. 🙂 İkinci seçenekte de benzer bir durum söz konusu. Dolayısıyla, vergi idaresi açısından mevzuaatta bir açık var gibi gözüküyor. Bunu giderecek ilave bir tedbir almışlar mı bilmiyorum şahsen. Eğer vergi idaresine ABD’den bir bilgi akışı olmazsa işlemlerinizi de bilmezler. İleride varlık barışı uygulaması çıkarsa yararlanabilirsiniz diye düşünüyorum. Eğer bilgi akışı olursa bu işlemleri çok farklı da değerlendirebilirler. Bu konuda devletler yeni bir sistem duruyorlar. Aşağıdaki yazıma bir göz atın. Kolaygelsin.
Vergi Sorunu ve Yurtdışı Piyasalara Yatırım
Merhaba, Öncelikle yararlı yazılarınız için teşekkür ve tebrik ederim. Türkiye’de kimsenin fazla bilmediği konularda çok ayrıntılı ve açıklayıcı bilgiler veriyorsunuz. Mert bey’in sorusuna istinaden bir sorum vardı. IBRK hesabımızdaki bir hisseyi karına satmamız durumunda, satıştan edinilecek nakit parayı Türkiye’ye getirmeden yine aynı hesapta tutsak (ileri bir tarihde aynı hesap üzerinde başka bir hisse/ETF almak üzere) ABD tarafında buna bir vergi çıkar mı? Kısacası ABD tarafı non-resident’lar için hisse satışlarında çıkacak kar uzerinden vergilendirme yapıyor mu?
Merhaba Zeynep Hanım;
İltifatınız için teşekkür ederim. Bende okuyucularımdan çok şey öğreniyorum. ABD vergi mevzuatına göre hisse alım satımından kaynaklanan sermaye kazancı vergilendirilmiyor. Yani ABD tarafı vergi almaz. Sadece kar paylarından vergi alıyorlar. Selamlar.
Anladım, çok teşekkürler cevabınız için. Bir de kar payı ödeyen hisselerden gelen kar payları IBKR hesabımıza yattığında vergisi kar payı yattığı anda ABD tarafından otomatik olarak mı kesiliyor (yoksa yıllık bazda mı)? Sanırım kar payları için vergi %22, değil mi?
Otomatik olarak kesiliyor. ABD-Türkiye arasındaki vergi anlaşmasını belirttiyseniz vergi oranı %20. Aksi takdirde %30. Bol kazançlar.
Merhaba
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.
Değer artış kazancı tutarı 7700 TL olarak Özelge metninde mi yazmaktadır ? Çünkü 2020 yılı için değer artış kazancı istisnası 18.000 TL dir.
Saygılarımla
Evet Osman Bey Özelge’de 7.700 TL olarak yazıyor.
Bilgilendirici yazılarınız için teşekkür ederim. Pek çok kişinin geçmesi muhtemel yolları önceden aydınlatıyor blogunuz..
Bir özelge inceleyeyim diye baktığımda özelgenin doğruluğu ve güvencesi konusunda yazdığınızla çeliştiğini düşündüğüm bir ifade gördüm..
** İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
https://www.gib.gov.tr/node/91093
Sizdeki özelgede durum farklı da olabilir tabi..
Merhaba Ali Bey;
Gelir İdaresi Başkanlığı maalesef kendi resmi yorumlarını bağlayıcı kabul etmiyor. 🙂 Özelge’yle fiili uygulama çelişirse kısmi bir indirim yapıyorlarmış. Dipnotta böyle bir ifade de var. Vergi mevzuatı konusunda net cevap arıyorsanız maalesef bu ülkede bulmanız zor. Selamlar.
Merhaba,
Buradan anladığım kadarıyla hisseye bulaşmadan, ETF ler özelinde al-sat yaparsak 7700 TL’ye kadar herhangi bir beyan yok mudur?
O zaman hisse yerine ETF trade etmek çok daha mantıklı duruyor?
Merhaba Mert Bey,
Alım-satımlardan toplam karınız yıl içerisinde 7.700 TL’yi geçmiyorsa beyan etmek zorunda değilsiniz anlamına geliyor. Selamlar.
merhaba. VUAA gibi accumulating ETF’lerde olusan temettu geliri Turkiye vergi yasalarina gore beyan edilmeli midir? Bu konuda net bir bilgi bulamadim. Eger beyan gerekmiyor ise (veya burada bir mevzuat boslugu varsa) VUSD’ye gore ciddi avantaj olusturuyor. Bu durumda tum ETF’leri UCITS ve accumulating tercih etmek onemli oluyor
Merhaba,
Bu konuyla alakali bir bilgi bulabildiniz mi?
Maalesef bu konuyla ilgili yeni bir bilgim yok. Selamlar.
Merhaba,
Her zamanki gibi çok faydalı bir yazı olmuş. Sermaye kazancındaki belirttiğiniz beyan sınırı ETF’lerle beraber hisse alım satımında da geçerli mi? 2021 için sınır nedir bilginiz var mıdır? Teşekkürler…
Merhaba Yavuz Bey;
Miktarlar her yıl değişiyor. Beyan sınırı hisseler içinde geçerli. Kolaygelsin.
Merhaba tutumlu bey:)
Ben uzun vadeli yabancı hisse senedi yatırımı yapmaya planlıyorum. Bazı yerlerde 2 seneden fazla elde tutulan hisse senedinden değer artış kazancı alınmaz yazıyor. Yabancı hisse senetleri de buna dahil mi? 10 yıl bekleyip tüm kazancı bir anda çektiğinde %40 oranında bir vergi çıkıyor yüksek meblağlarda aşırı keyif kaçırıcı bir durum olur.
Merhaba;
Bahsettiğiniz şekilde bir hükme ben rastlamadım açıkçası. Halihazırda yurtiçi hisse senetlerinden değer artış kazancı vergisi alınmıyor. Bir kanunla bu uygulamayı uzatıp duruyorlar. Yurtdışı için ise kaçış yok. Ancak, kaçınmanın yolları var. Vergi başlığı altında bulduğum yolları yazdım. Selamlar.
merhaba. yurtdisi piyasalarda elde edilen deger kazanci icin 7700 tl’lik muafiyet ile ilgili hicbir yerde kaynak bulamadim. aksine tum kaynaklar kazancin ne olursa olsun beyan edilmesi gerrktigini belirtiyor. bu konuyu biraz daha aciklayabilir misiniz? tesekkurler
Merhaba Ahmet Bey;
Bu rakamı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bana verdiği cevaptan aktardım. Genellikle bu tür rakamlar tebliğler ile her yıl güncelleniyor. Hangi tebliğde bu rakam düzenleniyor bilemiyorum doğrusu. Selamlar.
cevabiniz icin tesekkurler. konu ile ilgili ozelgeleri inceledim. bahsettiginiz gibi bir 7700 tl muafiyet gordum fakat burada menkul kiymet ve diger sermaye araclarinin elden cikarilmasindan saglananlar haric ifadesi bulunmakta.
ayrica 193 sayili gelir vergisi kanununu da inceledim. yazinizda belirttiginiz gibi burada da yabanci memleketlerden elde edilen kazanc ve iratlar mukellefin bunlari Turkiye’deki hesaplarina intikal ettirdigi yilda elde edilmis sayilir diyor.
buna gore ornegin bir ETF’i satip baska bir ETF alirsak Turkiye hesabimiza aktarmamis olacagimiz icin vergi beyan etme zorunlulugumuz o sene icin olmayacak ve ancak ileride parayi Turkiye’deki hesabimiza aktardigimizda gerekli olacak seklinde anliyorum. sizce de boyle mi yorumlanmalidir?
Merhaba Ahmet Bey;
Kanunun ilgili maddesini bende öyle anladım. Ancak burası Türkiye 🙂 Uygulamada Türkiye’ye aktarma şartını aramıyorlar. Paranızı Türkiye’ye getirmesenizde alım-satım yapıp kazanç elde ettiyseniz vergi ödemeniz gerekiyor. Bunu daha alt düzenlemelerle mi sağlamışlar yoksa bir kanun değişikliği ile mi bilemiyorum. Hukuken kanun hükmü daha alt düzenlemelerle (yönetmelik, tebliğ vs.) değiştirilemez. Kanun hükmü sadece başka bir kanun değişikliği ile değiştirilebilir. Ama kanun değişikliği olsaydı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun o maddesi değişirdi… Selamlar.
bilgi için teşekkürler. 7700 tl konusu hakkinda ne düşünüyorsunuz? bu konuda bir etf satip digerine gecsek yillik 7700 tl muafiyet gecerli midir? yazinizda bu sekilde bahsetmissiniz, baska bir yerde de boyle bir bilgi gordum fakat menkul kıymet ve sermaye araclarinin elden cikarilmasi haric demis. hareket serbestliğine sahip olmamak cok kisitlayici. teşekkürler
Merhaba Ahmet Bey;
Limit ETF’leri de kapsıyor. Vergiden kaçınmak için az hareket etmek gerekiyor. Yani bana yöre uzun vadeki yatırım daha iyi. Ayrıca, vergiden kaçınmanın da yolları var. Bu konuda oldukça detaylı yazılarım var. Selamlar.
Merhaba Tutumlu bey,
Yazilarinizi cok begenerek okuyorum. Arkadaslarima da paylasiyorum. Cok tesekkurler bu hizmetinizden oturu.
Benim iki sorum olacakti. Cevaplarini aradim ama sitede cok bilgi oldugundan belki de kacirdim. Yardimci olabilirseniz sevinirim.
1-Yabanci bir broker a ornegin 5000 dolar i TL cinsinden gonderdim ve broker da da dolara cevirmek disinda hic bir islem yapmadim. Bir yil sonra geri Turk hesabima parayi TL olarak aktardim. Vergi beyan etmem gerekir mi?
2-Yukaridaki soruda cevap evet ise, yani tl cinsinden kazanc elde etmis gorundugumden dolayi vergi cikma ihtimali varsa, banka transferlerini tl kullanmadan dolar bazinda swift yolu ile gerceklestirmis olsaydim da gene kazanc elde etmis sayilir miydim?
Merhaba;
Beğeniniz için çok teşekkür ederim. 🙂 Sorunuzun cevabı hayır. Vergi kazançtan alınır. Dolardan elde edeceğiniz kazanç vergiye tabi değil. Vergiye tabi kazanç oluşması için yurtdışı varlıklar satın almanız lazım. Eğer kazancınız yoksa da vergi ödemek zorunda değilsiniz. Sevgiler.
Burada yapılan tartışmalarla ilgili bir özelge:
https://www.gib.gov.tr/yurtdisi-mukimi-firmalardan-turkiyedeki-araci-kurumlar-vasitasiyla-elde-edilen-temettu-gelirlerinden
Merhaba Oğuzhan Bey;
Tartışmaya çok güzel bir katkıda bulunmuşsunuz. Linkini paylaştığınız dokümanı baştan sona okudum. Anladığım kadarıyla Türkiye- ABD vergi anlaşmasının 10’ncu maddesi kapsamında mahsup edilebilir diyor. Ancak, kanunda yazan ABD vergi makamlarından vergi ödediğinize dair belgeyi oradaki Türk makamlarına (elçilik veya konsolosluk) tasdik ettirme şartını belirtiyor. Doğal olarak pratikte bu küçük yatırımcı için mümkün değil.
Merhaba bende deneme amaçlı küçük bir işlem açmıştım etf’lerde 3 ay sonra sattım. midas hesabımda dolar olarak duruyor. Bu özelge herkes için geçerli olur mu ? Yarın vergi cezasıyla karşı karşıya kalmamak için soruyorum. Ayrıca emeğinize sağlık
Merhaba Turan Bey;
Özelgelerden yararlanabilirsiniz tabi. Ama tale eden açısından da bağlayıcı bir özelliği yok. En fazla indirim sağlıyor. Bol kazançlar.