Bugünkü yazımda Eurobond özelinde tahvil merdiveni stratejisinden bahsedeceğim. Daha önce Eurobond‘u size tanıtmıştım. Dışarıdan bakan bir gözlemci için tahvile yatırım, en yüksek getiri oranını sağlayan tahvili alma şeklinde oldukça basit görünebilir. Ancak bu algı yanıltıcıdır. Tahvil portföyünüzü yapılandırmak için temelde dört stratejiden bahsedebiliriz: (1) Pasif al ve tut stratejisi, (2) Yarı pasif endeksi taklit eden portföy oluşturma, (3) Yarı aktif bağışıklık kazandıran portföy ve (4) Aktif stratejiler. Benim tarzıma daha çok uygun olan tahvil merdiveninin pasif bir yatırım stratejisi olduğunu belirteyim. Tahvil merdivenine geçmeden önce bu stratejileri kısaca gözden geçirelim.
Pasif yatırım
Tahvilleri diğer yatırım araçlarından ayıran en büyük özellik düzenli nakit akışı sağlamalarıdır. Pasif tahvil yatırım stratejisi benimseyen bir yatırımcı da tahvillerin bu özelliğinden maksimum fayda sağlamayı amaçlar. Bu stratejide tahvillerin oldukça güvenli ve tahmin edilebilir bir yatırım aracı olduğunu varsayıyoruz. Bu varsayım altında tek tek tahvilleri alıp vade sonuna kadar tutuyoruz. Faiz oranının gelecekte ne olacağına ilişkin herhangi bir tahmin yapmıyoruz. Dolayısıyla, tahvillerin bugünkü değerleri ve getiri oranlarındaki dalgalanma bizi ilgilendirmiyor. Keza tahvilleri primli yada iskontolu olarak satın alabiliriz. Bu ayrım çok önemli değil. Bu stratejide en büyük risk, kupon gelirlerimizi getiri oranındaki oynaklık nedeniyle aynı getiri oranı ile yeniden yatıramamaktır. Yani yeniden yatırma riski.
Yüksek kredi notuna sahip yatırım yapılabilir kategorisinde olan tahviller bu strateji için daha uygun ve güvenli bir seçenektir. Ancak, Hazinemizin çıkardığı Eurobond’ların maalesef yatırım yapılabilir kategorisinde değil spekülatif kategorisinde olduğunu hatırlatayım. Yine de, Hazinenin çıkardığı Eurobond’ların Türkiye’deki diğer yatırım alternatiflerine göre risk-ödül dengesinin şimdilik daha makul olduğunu düşünüyorum. Ayrıca, bu stratejide al-sat yapmadığımız için işlem maliyetlerimiz oldukça düşük. Türkiye’de 2018 yılı sonunda olduğu gibi faiz oranlarının yüksek olduğu bir dönemde Eurobond portföyünüzü oluşturacak kadar şanslıysanız aktif yönetilen bir çok tahvil portföyünden daha iyi bir performans elde etme ihtimaliniz yüksek.
Yarı pasif endeksi takip etme
Hisse senetlerinde olduğu gibi spesifik endeksleri taklit eden bir tahvil portföyü oluşturulabilir. Örneğin, ABD’de Barclay’s U.S. Agraegate Bond Index sıklıkla taklit edilen bir tahvil endeksidir. Bu endeks ABD’de ticareti yapılan ve farklı yatırım yapılabilir nota sahip yaklaşık 17.000 tahvilden oluşmaktadır. Bu endeksi taklit eden Vanguard Total Bond Market Index Fund dünyadaki en büyük tahvil endeks fonudur. Çok farklı vade, durasyon ve getiri oranına sahip farklı kaynaklarca çıkarılmış tahvillere yatırım yaptığınız için sadece sistematik riski üstlenmiş olursunuz. Yarı pasif bir stratejidir çünkü belli aralıklarla taklit ettiğiniz endeksle uyum sağlamak için portföyünüzü yeniden dengelemeniz gerekir. Doğal olarak işlem maliyetiniz tam pasif bir yatırım stratejisine göre biraz daha fazla olacaktır.
Yarı aktif bağışıklık kazandıran portföy
Hem aktif hem pasif yatırım stratejisi özellikleri sergiler. Tam bağışıklığa sahip bir tahvil portföyü, tanımı gereği faiz oranlarındaki değişim gibi hiç bir faktörden etkilenmeden yatırım vadesinde istenen getiri oranını sağlar. Endeks yaklaşımına benzer şekilde arzu ettiğiniz getiri oranını güvence altına alırken aktif yönetim stratejisinin getirebileceği daha yüksek kar olasılığından vazgeçmiş olursunuz. Pasif yatırım stratejisinde olduğu gibi yüksek kredi notuna sahip yatırım yapılabilir kategorisinde olan tahviller bu strateji için daha uygun ve güvenli bir seçenektir. Bu yaklaşımın en saf hali, vade sonu nakit ihtiyacınıza denk gelecek şekilde sıfır kuponlu tahvillere yatırım yapmaktır. Sıfır kuponlu tahvilde kupon geliri yoktur. Tahvilin bugünkü fiyatı, vade sonuna kadar elde edeceğiniz toplam getiriyi içerecek şekilde iskontoludur.
Aktif yatırım
Bu yaklaşım, tahvil portföyünüzü aktif bir şekilde yöneterek toplam getiriyi maksimize etmeyi hedefler. Daha yüksek ödül doğal olarak daha fazla risk almayı gerektirecektir. Örneğin faiz oranlarının gelecekte alacağı değerleri tahmin ederek en çok kar getireceğini düşündüğünüz tahvilleri alıp satarak portföyünüzün toplam getirisini artırmaya çalışabilirsiniz. Yani geleceği tahmin ederek bahse girmiş olursunuz. Aktif tahvil portföyü yönetimi stratejisinin çok riskli olduğunu ve küçük yatırımcıya göre olmadığını düşündüğümü hemen not edeyim.
Tahvil merdiveni
Tahvil merdiveninde yatırımcı anaparasını bölerek birbirini izleyen yıllarda vadesi dolan tahvillere yatırım yapar. Amaç, anaparanın bir kısmını düzenli aralıklarla yeniden yatırmaktır. Bu stratejinin esas olarak iki avantajı vardır. Öncelikle, anaparanızın bir kısmına bir yıl içinde erişme şansınız olduğu için öngöremediğiniz nakit ihtiyacınız ortaya çıkarsa portföyünüzü zamansız şekilde bozmak ve zarar etmek zorunda kalmazsınız. İkinci olarak, piyasa şartlarında değişime bağlı olarak faiz oranında artış olursa anaparanızın belli bir miktarını yüksek faizden yeniden yatırma imkanına kavuşursunuz. Tabi bu iki yönü keskin bir kılıç. Çünkü faizler düşerse bu sefer mecburen paranızı daha düşük faiz oranından yeniden yatırmak zorunda kalırsınız. Tahvil merdiveni stratejisi ile portföyünüzü farklı vadeli tahviller ile çeşitlendirirken yukarıda saydığım avantajları elde ettiğiniz için dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır.
Tahvil merdiveni uygulama örneği
Pratik uygulamasını görmeniz için T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın (Hazine) çıkarmış olduğu Eurobond’ları kullanarak tahvil merdiveni stratejisi ile kendimize bir portföy oluşturmaya çalışalım. 5.000 dolarlık bir fon ile 2020-2024 dönemini kapsayan 5 yıllık bir tahvil merdiveni inşa edelim. Aşağıdaki tabloda Hazine’nin çıkarmış olduğu Eurobondları, vadesi en kısa olandan vadesi en uzun olana doğru sıralanmış olarak görüyorsunuz. Vadesi 2020 ile biten Eurobond’tan 1.000 dolar, vadesi 30/03/2021 olan Eurobond’tan 1.000 dolar, vadesi 26/02/2022 olan Eurobond’tan 1.000 dolar, vadesi 23/12/2023 olan Eurobond’tan 1.000 dolar ve vadesi 10/08/2024 olan Eurobond’tan 1.000 dolar aldığımızı varsayalım.
Kaynak: İş Yatırım – SGMK Günlük Bülten (11/09/2019)
Portföyümüzün ortalama getiri oranı aşağıdaki tablodan görüldüğü üzere %5,52. Ayrıca, bu portföyden yıllık 324,8 dolarlık kupon geliri elde ediyoruz. En yakın vade 2020 yılında dolduğunda ise 1.000 dolarlık anaparamızı ve kazandığımız kupon gelirini 05/02/2025 vadeli Eurobond’a yatırarak devam ediyoruz. Bu sırada eğer piyasa faizleri yükseldiyse 2025 yılı vadeli Eurobond’un getiri oranı da yükselecektir. Dolayısıyla böyle bir durumda tahvil merdiveni stratejisi ile daha fazla kar elde etme imkanından faydalanmış oluruz. Keza, bir yıl içinde nakit ihtiyacımız ortaya çıkarsa 1.000 dolar ve kupon gelirimiz elimizin altında oluyor. Böylece, zamansız bir şekilde Eurobond satarak potansiyel sermaye zararımızı ve aracı kurumun işlem giderini elimine etmiş oluyoruz. Tahvil merdiveni stratejisi dünyada hem küçük yatırımcılar hem de profesyonel yatırımcılar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Aklınızda bulunsun.
Kaliteli paylaşımlarınız için teşekkürler. Yazılarınızın devamı dileğiyle.
Teşekkür ederim Serdar Bey. Blog işinde yeniyim. Umarım biraz farkındalık yaratabilirim.
Hocam emeğinize sağlık güzel bir bilgilendirme oldu benim için
Beğenmenize sevindim Alaaddin Bey.Yeni yazılarda görüşmek dileğiyle.
Birbirini tamamlayan yazılar, örneklemeler. Daha ne isteyelim. Emeğinize ve paylaşım isteğinize tesekkurler
Çok teşekkür ederim Cenk Bey.
Güzel anlatım, akıcı ve keyifli.
Notlara ve bilgilendirmeye devam etmenizi diliyorum.
Yazıları beğenmenize sevindim. Elimden geldiği kadar yazmaya devam edeceğim.
Tebrikler..Bilginizi karşı tarafa aktarma beceriniz çok güçlü. Çok güzel bir blog. Emeğinize sağlık
Teşekkür ederim Hasan Bey. Blogu yeni kurdum. Beğendiğiniz yazıları paylaşabilirseniz daha çok kişiye ulaşma şansı olur. Selamlar.
Hocam selamlar. Blogu severek ve ilgiyle takip ediyorum elinize sağlık. Kafama takılan bir şey vardı. Eurobond konusuna çok hakim değilim o yüzden merak ettim. Yukarıdaki eurobond listesinde 2020 vadeli olanın kuponu “7” olarak gözüküyor fakat siz listenize 70 olarak girmişsiniz, neden böyle girdiniz. Bir de önceki eurobond yazınızda da mesela 2045 vadeli olan için 912 dolar 25 cent demişsiniz satış fiyatına ama tabloda 91,225 yazıyor. Tablodakileri 10 ile çarparak mı hesap yapıyoruz burasını anlayamadım, teşekkürler şimdiden 🙂
Ekleme yapayım gözümden kaçmış. Önceki yazıda 10 ile çarpmamız gerektiğini söylemişsiniz. Sorumu, neden 10 ile çarpmamız gerekiyor diye değiştirsem daha doğru olacak. Önceden yazmışsanız ve gözümden kaçmışsa şimdiden kusuruma bakmayınız. Saygılar
Bir önceki sorunuzda yanıtladım.
Merhaba Alican Bey;
Eurobond’larda geleneksel yerleşmiş bir yazım dili var. Par value değerleri 1000$ ve katları şeklinde. Kupon oranı yıllık %7 ise 1000 dolarda 70 dolar anlamına geliyor. Yine fiyat bilgilerini de 1000 dolar değil 100 birim olarak yazılıyor. Yani 91,225 ifadesi 912 dolar 25 cent anlamına geliyor. Bu yüzden 10 ile çarpıyoruz. Bende ilk gördüğümde şaşırmıştım. Ancak daha basit ve anlaşılır olduğu için bu kullanım yerleşmiş ve gelenek haline gelmiş.
Teşekkürler bu çok yararlı yazı için. İyi günler dilerim.
Rica ederim. Olumlu geri dönüşler motive edici oluyor doğruyu söylemek gerekirse. 🙂
selamlar, pasif gelir elde etmek ve birikim sahibi olmak için çok iyi bir yöntem olduğu aşıkar. size şunu sormak isterim. TL ile borçlanıp (şu an faizler uygun bence) eurobondlarla tahil merdiveni kurulsa akıllıca bir yatırım olmaz mı? hem nakit akışı sağlar hem de TL’nin değer kaybına hedgelenmiş olur? böyle bir sistem geldi aklıma. Ev alıp kiraya vermekten daha makul gibi sanki 🙂 sizin bu konudaki fikriniz nedir?
Merhaba Ali Bey;
Şuan ki kriz ortamında teorik olarak TL ile borçlanıp, Eurobond almak; TL’nin dolara karşı değer kaybetmeye devam edeceği varsayımı altında karlı olabilir. 🙂 Bununla birlikte, TL değer kazanmaya başlarsa yaptığımız bu yatırım karlı olur mu emin değilim. Riskleri de düşünmek lazım. Saygılarımla;
Kesinlikle en iyi türkçe finansal bağımsızlık blogu. Bu konu üzerine düşünen herkesin aklına gelen küçük noktalara bile değinmişsiniz. En baştan okumaya başladım kitap gibi. Elinize sağlık ciddi emek var burada.
Güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Beğendiğiniz yazılarımı sosyal medyadan paylaşabilirseniz daha çok kişiye ulaşabilirim. Selamlar;
Merhaba hocam iş Bankası Ziraat halk TEB bu bankaların portfoylerinde 1-2 tane ancak eurobond var hocam . Bu kadar az eurobond varken nasıl merdiven oluşturacağız 🙂
Aracı kurumunuzu değiştirebilirsiniz. Örneğin ben Akbank’ı kullanıyorum Eurobond için. Genellikle çoğu vadede Eurobond bulabiliyorum.
Merhaba ,
tabloda 2020 vadeli olan için kupon 7 yani 1000 dolar için 70 kupon ancak siz 2000 dolar ile işlem yaptığınız için 2020 vadeli eurobondun kupon getirisi 2*70=140 olmayacak mı?
Merhaba Ali İhsan Bey;
Tabloda sadece bir dönem kupon oranını hesaplamışım. Yani 35*2 = 70 dolar gibi. Yıllık kupon getirisi olarak bakarsanız çarpı iki yani 140 olur. Yanlış anlaşılmaya mahal vermemek için bir ara tabloyu yıllık kupon getirisi olacak şekilde yenilerim. Yardımınız için teşekkür ederim. Selamlar.
Teşekkürler yazı için, çok faydalı ve mutlaka paylaşacağım 🙂
Bu tablodaki kupon ödemeleri zaten dönemlik yazılmıyor mu ? 2 dönem ödendiği için yılda 2000 dolarda 2000 *0.7 *2 =280 olmuyor mu ?
Bir de bu kupon ödemeleri alınan fiyat üzerinden mi , kupon ödeme zamanı fiyattan mı, yoksa nominal ( 1000 ) üzerinden mi ?
Son soru çok temel oldu ama bunu henüz anlamadım 🙂
Merhaba Onur Bey;
Tahvilin kupon oranı %7 ise iki dönem %3,5 olarak ödeme yapılır. Yani 1.000 dolar için %7 kupon oranı yıllık 70 dolar demektir. İlk taksit 35 dolar, ikinci taksit 35 dolar olarak ödenir. Kupon oranları nominal 1.000 dolar üzerinden hesaplanır. Yazıda tabloda bir hata yapmışım. Kupon gelirlerini iki ile çarpmayı unutmuşum. 🙂 Tabloyu düzeltemedim ama metni tabloya uyacak şekilde düzelttim. Selamlar;
Böylesine kaliteli paylaşımlar yaptığınız için teşekkür ederiz. Ellerinize sağlık.
Özellikle son dönemde yüksek seyreden enflasyonun altında ezilmemek adına merdiven stratejinizden yola çıkıp 6,85 TL den $ alıp 2023 ve 2024 vade tarihlerinde süreleri dolacak Eurobond’lardan Zirrat bankası üzerinden 8 adet alım gerçekleştirdim. Ortalama faiz oranım %5,55. Şu an tekrar bir işlem yapmak için bekliyorum ancak bu sefer yüksek bir noktadan(8,10 TL) $ alımı yaptığım ve CDS lerdeki düşüş nedeniyle beklemeye geçtim. Bugünkü PPK sonrasında 400-500 baz puanlık artış olursa TL’ye dönüş yapma olasılığı ortaya çıkacak.
Son gelişmelerden sonra TL için siz ne düşünüyorsunuz bugünkü karar sonrası cazip hale gelir mi? Yoksa faizlerde oluşacak bu yükseliş geçici mi olur?
Merhaba Sirhan Bey,
Güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Dolarizasyonun kalıcı olarak geri çevrilebilmesi için ciddi güven artırıcı gelişmelerin olması gerek diye düşünüyorum. Bu adımların atılıp atılmayacağını ise doğrusu bilmiyorum. Her zaman dediğim gibi geleceği bilmek mümkün değil. Dolayısıyla, her ne kadar gelişmelerin nereye varacağını öngörmeye çalışsamda çoğu zaman yanılacağımı biliyorum. 🙂 Kendi yatırım stratejimde amacım, her türlü öngörülemeyen gelişmeye karşı dirençli bir portföy oluşturmak. Yani iyi çeşitlendirilmiş bir portföy. Hem TL hem de döviz cinsinden, hem yurtiçi hem yurtdışı varlıklar, hem tahvil hem hisse senedi var portföyümde mesela. Ayrıca, fırsatları kaçırmamak için her zaman bir miktar nakit tutuyorum. Bu mantık çerçevesinde, faiz kararı öncesinde ve sonrasında portföyümde radikal bir değişiklik yapmadım. Hem TL bazında hem dolar bazında makul kazancım oluştu son bir ayda. Detay için aşağıdaki yazıya bakabilirsiniz.
Pozitif Şok, Durum Analizi ve Portföy Performansı
Bol kazançlar.
guzel yazi olmus tesekkurler, peki burda mutlaka takip eden yillara yatirilmasi mi ana mantik? yani her sene bir tahvil itfa olacak sekilde.
Merhaba Burak Bey;
Her yıl portföyün bir kısmı nakde dönüyor. Eğer getiri oranı yükselen bir ortam varsa elinize geri dönen nakdi daha yüksek getiriden yeniden yatırma şansınız oluyor. Selamlar.
çok teşekkür ederim. onu anladım, özellikle takip eden yıllara dikkat ediyor mu bu method onu sordum. yani illa 2023-24-25-26 diye mi gitmesi lazım yoksa araya 1-2 sene alıyor mu (metodun aslını kastediyorum tabi, emin olmak için)
Tamamen size kalmış Burak Bey. Kesin bir formül yok. Nakit ihtiyacınıza göre, ne kadar risk almak istediğinize göre arayı açabiilrsiniz.
Çok teşekkürler